Λευκωσία: Χάος και αποσύνθεση επικρατεί στις Κεντρικές Φυλακές Κύπρου.
Τα μέτρα που λήφθηκαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού ιδρύματος, φαίνεται να μην έχουν αποδώσει καρπούς. Κρατούμενοι- χρήστες ναρκωτικών, κρούσματα αλκοολισμού, διαφθορά και βία συνθέτουν το παρασκήνιο. Δεσμοφύλακες, κρατούμενοι και ψυχολόγοι εκφέρουν αντικρουόμενες γνώμες εγείροντας έτσι μεγάλους προβληματισμούς γύρω από την αλήθεια των φυλακών.
«Η στάση μας είναι ανθρώπινη» Αξιωματούχος των Κεντρικών Φυλακών, υποστηρίζει ότι η στάση όλων των δεσμοφυλάκων απέναντι στους κρατούμενους είναι ανθρώπινη. «Πολλές φορές υπάρχουν αντιδράσεις αλλά προσπαθούμε με κάθε τρόπο να τους ηρεμίσουμε και να τους βοηθήσουμε να επιλύσουν τα προβλήματά τους». Στιγμές παρεκτροπής και από τις δύο πλευρές είναι αναπόφευκτες, παρ’ όλα αυτά σύμφωνα με τον ίδιο, η χρήση σωματικής βίας δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα. «Ξύλο δεν υπάρχει» αναφέρει χαρακτηριστικά. Όσον αφορά τις ευθύνες για τα περιστατικά αυτοκτονιών που σημειώθηκαν τον τελευταίο χρόνο, δεν θέλησε να τοποθετηθεί επί του θέματος αφήνοντας όμως όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.
Ενίσχυση προσωπικού και κτίσιμο νέων φυλακών εισηγείται νοσηλευτής ψυχικής υγείας. Για τις συνθήκες διαβίωσης στις φυλακές μίλησε και νοσηλευτής ψυχικής υγείας, επιθυμώντας να κρατήσει την ανωνυμία του. Σε συνέντευξη του τόνισε τη σημαντικότητα επαφής όλων των κρατουμένων με τις υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης όπως προνοεί το πρωτόκολλο. Σύμφωνα με τα λόγια του «δυστυχώς δεν υπάρχει το απαραίτητο προσωπικό. Από τα 700 άτομα τα 300 με 250 έχουν επαφή με τις υπηρεσίες. Χρειάζεται ενίσχυση του προσωπικού αλλά όλα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις οικονομικές δυνατότητες του Υπουργείου και της κυβέρνησης». Για βελτίωση των συνθηκών προσωποκράτησης, ο ίδιος εισηγείται δημιουργία νέων εγκαταστάσεων, αλλαγή των κανονισμών λειτουργίας καθώς και τη δημιουργία νοσοκομείου μέσα στις ίδιες τις φυλακές. Επισημαίνει επίσης την ανάγκη επικοινωνίας των κρατουμένων με το οικογενειακό τους περιβάλλον αποκαλύπτοντας προσπάθειες ένταξης του διαδικτυακού προγράμματος skype σε συγκεκριμένη πτέρυγα για διευκόλυνση της διαδικασίας.
Για την κόλαση που έζησε στις φυλακές μίλησε πρώην βαρυποινίτης. Καμία βελτίωση του σωφρονιστικού ιδρύματος δεν έχει παρουσιαστεί, σύμφωνα με ισχυρισμούς πρώην κρατουμένου. Οι συνθήκες κράτησης θυμίζουν μεσαίωνα. «Το χειμώνα για να κάνεις μπάνιο, ζεστό νερό δεν υπήρχε. Έκανες μπάνιο με το παγωμένο. Τουαλέτες δεν υπάρχουν. Όσο για το φαγητό σου, εάν έβρισκες μια κατσαρίδα έπρεπε να τη βγάλεις και να φας», ισχυρίζεται. Επιπλέον μίλησε για το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις κεντρικές φυλακές και υπογράμμισε την απουσία σωστού διαχωρισμού. «Μέσα σε κελί ισοβίτη, γνωρίζω ότι έχουν βάλει άτομο που εκτελούσε ποινή 6 μηνών. Γι’ αυτό υπάρχουν τώρα πολλές επιπλοκές που οδηγούν κρατουμένους σε απόπειρες αυτοκτονίας». Σημαντική αναφορά αποτέλεσε η καταγγελία του για διεφθαρμένους φύλακες που διακινούν απαγορευμένα αντικείμενα εντός των φυλακών, με σκοπό το προσωπικό τους κέρδος. «Πολλοί προσπάθησαν να με δελεάσουν όταν ήμουν στις ανοικτές φυλακές, έτσι ώστε να μπορέσω να φέρω στη φυλακή κινητά, ναρκωτικά κλπ. αλλά ήμουν ξεκάθαρος από την αρχή ότι δε θέλω άλλους μπελάδες», συμπλήρωσε.
Η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της.
Η απόκρυψη στοιχείων σχετικά με τον τρόπο διαβίωσης στις Κεντρικές Φυλακές φανερώνει την δυσκολία του τμήματος φυλακών, να ελέγξει το σωφρονιστικό ίδρυμα. Τα περιστατικά αυτοκτονιών που σημειώθηκαν τον τελευταίο χρόνο προκαλούν τη περιέργεια της κοινωνίας για το τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από τη σιδερένια πύλη των φυλακών. Αν και υποστηρίζεται ότι ο έλεγχος που γίνεται από τους φύλακες είναι ικανοποιητικός, τα γεγονότα αναιρούν τη θέση αυτή. Πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα και ανεξήγητα αποδεικνύοντας πως οι υπεύθυνοι στο τμήμα δικαιοσύνης, αλλά και οι αρμόδιοι που εκπροσωπούν την ίδια την κοινωνία, εκτελούν εσφαλμένα τα καθήκοντα τους και δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που παρουσιάζονται με την απαραίτητη προσοχή. Οι αλλαγές που επιβάλλεται να γίνουν πρέπει πρώτα απ’ όλα να προέλθουν από την ίδια την πολιτεία, προκειμένου να τεθεί ένα ανάχωμα στο συχνό φαινόμενο των αποπειρών αυτοκτονίας που παρατηρούνται στο πεδίο των κεντρικών φυλακών.
Το πιο πάνω κείμενο αποτελεί δημοσιογραφική έρευνα τριών φοιτητών του τμήματος Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου στα πλαίσια του μαθήματος “Πρακτική της Δημοσιογραφίας”. Οι πηγές της δημοσιογραφικής έρευνας που διήρκησε δύο μήνες είναι πρωτογενείς.
Ελίνα Βασίλη,
Νικολίνα Φραγκουλλίδου,
Σωκράτης Κυριακίδης
