Την δημιουργία ομοσπονδιακής δημοκρατικής κουλτούρας που θα συμβάλει στην καλλιέργεια και την εφαρμογή ομοσπονδιακής λύσης εισηγήθηκαν σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Κύπρου, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι ακαδημαϊκοί και επιστήμονες. Επεσήμαναν μάλιστα ότι η Παιδεία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό καθώς επίσης η ανάγκη διαλόγου και επαφής μακριά από φόβους και προκαταλήψεις. Η ημερίδα που έλαβε χώρα στην Αίθουσα της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Κύπρου την Πέμπτη, 16 Απριλίου 2015, είχε τίτλο «Η Κύπρος στην μετά λύσιν εποχή».
Οι παρευρισκόμενοι αναγνώρισαν τους φόβους που υπάρχουν και στις δυο κοινότητες για οποιαδήποτε συνεργασία, τα εμπόδια που προβάλλονται και καλλιεργούνται από το υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα και την πολιτική, γι’ αυτό τόνισαν ότι η επιβαλλόμενη λύση πρέπει να έρθει «από κάτω προς τα πάνω» με την ανάγκη αύξησης της επαφής και της συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα.
Μέσα από την εν λόγω ημερίδα, που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Κύπρο, διαπιστώθηκε ότι ο διαχωρισμός εξακολουθεί να είναι έντονος. Διαφάνηκε όμως παράλληλα η διάθεση των πανεπιστημιακών για συνεργασία και διάλογο μεταξύ τους τονίζοντας την ανάγκη ενός θεσμικού πλαισίου στο οποίο οι δυο πλευρές είχαν έρθει πολύ κοντά το 2008. Επί εποχής του αείμνηστου Υπουργού Παιδείας Άκη Κλεάνθους, είχαν καταλήξει σε συναίνεση για το θεσμικό πλαίσιο ενός συστήματος διαπίστευσης όλων των πανεπιστημίων μέσω ενός ευρωπαϊκού συμβουλίου, στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια. Απορρίφθηκε όμως τελικά από την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων επειδή ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα ως μοχλό αναγνώρισης, όπως αναφέρθηκε.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης ανέφερε ότι η λύση θα έρθει από τους πολίτες και ειδικά τους νέους επιστήμονες, οι οποίοι αυτοί είναι που θα την ζήσουν κι αυτοί πρέπει να εκπαιδευτούν μέσα από την παιδεία, τα γράμματα και τις επαφές. Αυτό που γίνεται σήμερα, πρόσθεσε, είναι μια πρώτη προσπάθεια να φέρουμε ανθρώπους των γραμμάτων και των πανεπιστημίων κοντά, τόνισε, για το μέλλον του τόπου. «Ελπίζω σύντομα να αρχίσουμε σειρά εκδηλώσεων όπου θα μπορούμε να συζητούμε τα πάντα, όπως η οικονομία μετά τη λύση, το περιβάλλον, την ενέργεια, το νερό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό, τη γεωργία, τον τουρισμό, τις συγκοινωνίες κ.ά.», συμπλήρωσε ο Πρύτανης.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστήμιο Κύπρου, κ. Μάνθος Μαυρομμάτης τόνισε ότι η λύση του κυπριακού θα δώσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του τόπου μας πολύ μεγάλες προοπτικές. Δεν έχω καμιά αμφιβολία, ανέφερε, ότι η ακαδημαϊκή και η επιστημονική κοινότητα του τόπου, μπορεί να είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα προς μίμηση, ειλικρινούς και παραγωγικής συνεργασίας των δυο κοινοτήτων, η οποία μπορεί να συμβάλει θετικά στην προσπάθεια για την επίλυση του πολιτικού προβλήματος και την ειρηνική συμβίωση των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο. Όχι μόνο ως παράδειγμα ειρηνικής συνεργασίας στην Κύπρο, αλλά και ως παράδειγμα προσφοράς ψηλών προδιαγραφών πανεπιστημιακής μόρφωσης και γνώσης για όλους τους νέους των χωρών της γύρω περιοχής. Στην περιοχή μας που πολλά καθεστώτα και η ισχύουσα τάξη όπως την ξέραμε μέχρι τώρα καταρρέει, κατέληξε ο κ. Μαυρομμάτης, η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Κύπρο μπορεί να είναι ο πόλος έλξης και για τους νέους και μπορεί να είναι μια όαση ειρήνης και σταθερότητας σε μια ταραγμένη περιοχή του κόσμου.
Ο Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών, Καθηγητής Niyazi Kizilyurek διαπίστωσε ότι η συμμετοχή της κοινωνίας στην διαδικασία της επανένωσης και της συμφιλίωσης ήταν ένα κοινό σημείο των ομιλητών στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε. Οι συνομιλίες για το κυπριακό, ανέφερε, γίνονται μακριά από την κοινωνία και οι επαφές μεταξύ των ανθρώπων των δυο κοινοτήτων είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Οι δυο κοινότητες πρέπει να συμμετάσχουν σε συμπράξεις και συνεργασίες και σε κάθε επίπεδο πρέπει να χτιστεί άμεσος διάλογος και συνεργασία, σημείωσε. Μέσα από το διάλογο χτίζεται η εμπιστοσύνη, απαλλασσόμαστε από προκαταλήψεις. Επομένως, είπε, πρέπει να βρεθεί τρόπος να ενθαρρυνθούν οι δυο πλευρές να συμπράξουν περισσότερα πράγματα από κοινού, κατέληξε ο Κοσμήτορας.
Για να δημιουργήσει η Κύπρος μια πραγματική ομοσπονδία πρέπει να συμβάλουν όλοι μαζί, ανέφερε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι πολιτικοί όταν συζητούν μεταξύ τους έχουν ως πρώτιστο στόχο τον διαμοιρασμό της εξουσίας. Οι επιστήμονες αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η αναζήτηση της γνώσης.
Υπάρχει δηλαδή ενοποίηση της γνώσης, γι’ αυτό οι ακαδημαϊκοί είναι πιο εύκολο να λειτουργήσουν παρά οι πολιτικοί. Η γεωγραφία μάς προίκισε, η πολιτική και η ιστορία μάς αδίκησαν. Στο μέλλον η γεωλογία και η γεωπολιτική θα μας δώσει μεγαλύτερες δυνατότητες γι’ αυτό να μπορούμε να κτίσουμε μια νέα ευκαιρία.
Επιγραμματικά ο Πρύτανης τόνισε τα εξής: «Σήμερα δεν έγινε μια συζήτηση ανάμεσα σε ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους. Έγινε μια συζήτηση ανάμεσα σε ανθρώπους του τόπου μας από όλες τις περιοχές της Κύπρου που μοιράζονται τις ίδιες απόψεις και οράματα. Θα συνεχίσουμε αυτό το διάλογο. Το μέλλον της Κύπρου δεν μπορεί να αφεθεί μόνο στους πολιτικούς. Υπάρχει μια κοινωνία που θα ζήσει τη λύση και έχει κάθε δικαίωμα να συμβάλει γι’ αυτή».
Κατά την ημερίδα αποφασίστηκαν τα ακόλουθα:
(α) Η θεσμική συνάντηση των Πανεπιστημίων και η αναθέρμανση της προσπάθειας του 2008.
(β) Η πολιτιστική συνεργασία ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και πολιτιστικούς φορείς από την άλλη πλευρά.
(γ) Η έναρξη επιστημονικών workshops που αφορούν όλα τα θέματα του τόπου και μετά τη λύση.
(δ) Η απαίτηση δημιουργία Τεχνικής Επιτροπής για την Εκπαίδευση.
(ε) Η οργάνωση μεγάλου συνεδρίου Πανεπιστημιακών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου σε μια προσπάθεια αναζήτησης κοινών συμπερασμάτων.
(στ) Κάλεσμα της τοπικής αυτοδιοίκησης να συμμετάσχει στο δομημένο διάλογο.
(ζ) Κάλεσμα στο διάλογο μελών των Κοινοτήτων της Αρμενίας, των Μαρωνιτών και των Λατίνων.
(η) Αναζήτηση κοινών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων για όλους τους νέους της Κύπρου.
Η συζήτηση έγινε στην ελληνική και τουρκική γλώσσα με ταυτόχρονη μετάφραση από επαγγελματίες μεταφραστές.
