Καλοκαίρι για εμάς κυρίως σημαίνει διακοπές, αλλά για τις θαλάσσιες χελώνες το καλοκαίρι σημαίνει πολύ περισσότερα. Κάθε καλοκαίρι επισκέπτονται τις παραλίες για να αφήσουν τα αυγά τους στην άμμο. Εκεί και με την βοήθεια του ήλιου τα αυγά θα επωαστούν και ύστερα από περίπου δυο μήνες θα βγουν από αυτά τα χελωνάκια, που με την σειρά τους θα επιστρέψουν στην θάλασσα όπου και θα περάσουν την υπόλοιπη τους ζωή. Από το τέλος Μαΐου λοιπόν μέχρι και τα μέσα Αυγούστου οι θηλυκές χελώνες βγαίνουν στη στεριά μόνο για να γεννήσουν. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι γεννούν πάντα στην παραλία που γεννήθηκαν και οι ίδιες.
Στην Κύπρο γεννούν τα αυγά τους δυο είδη θαλάσσιων χελωνών. Αυτές είναι η γνωστή Καρέττα-Καρέττα και η Πράσινη Χελώνα. Η Πράσινη Χελώνα τρέφεται αποκλειστικά με φυτά, με αποτέλεσμα το λίπος της να έχει πράσινο χρώμα, εξ’ ου και το ονομά της. Αντίθετα η Καρέττα-Καρέττα τρέφεται με καβούρια, αστερίες, μέδουσες, αχινούς και όστρακα. Συχνά πιάνεται σε δίκτυα ψαράδων στην προσπάθεια της να τραφεί με ψάρια που έχουν πιαστεί σε αυτά. Και τα δυο είδη έχουν κηρυχθεί από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (I.U.C.N.) ως είδη υπό εξαφάνιση. Προστατεύονται επίσης από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Διατήρηση της Άγριας Ζωής και των Φυσικών Βιοτόπων στην Ευρώπη.
Δεν γεννούν κάθε χρόνο, αλλά κάθε 2 – 4 χρόνια και μια θηλυκή χελώνα μπορεί να κάνει από 2 – 4 φωλιές κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Βγαίνουν από τη θάλασσα τη νύχτα, ανοίγουν τρύπες με τα πτερύγια τους στην άμμο στο μέρος της παραλίας όπου η άμμος είναι στεγνή, γεννούν εκεί τα αυγά τους και τα σκεπάζουν. Σε κάθε τρύπα αφήνουν περίπου 100 – 120 αυγά. Θα μείνουν θαμμένα στην άμμο για δύο μήνες και μέσα σε αυτά αναπτύσσονται τα χελωνάκια χάρη στην θερμότητα που τους παρέχει ο καλοκαιρινός ήλιος.
Τα χελωνάκια μόλις εκκολαφθούν έχουν μέγεθος παλάμης μικρού παιδιού και μαλακό κέλυφος. Είναι δηλαδή πολύ ευάλωτα και αποτελούν εύκολη λεία για άλλα ζώα ή πτηνά. Μοναδική τους άμυνα είναι να φτάσουν γρήγορα στο νερό. Υπό κανονικές συνθήκες κινούνται προς το έντονο φως της αντανάκλασης του φεγγαριού στη θάλασσα. Όμως ο τεχνητός φωτισμός στις παραλίες (εστιατόρια, αυτοκίνητα) αποπροσανατολίζει τα χελωνάκια που ακολουθώντας τον μετακινούνται μακριά από τη θάλασσα και πεθαίνουν. Όσον αφορά τις θηλυκές χελώνες, ο οποιοσδήποτε θόρυβος ή ένα έντονο φως μπορεί να τις τρομάξει με αποτέλεσμα να επιστρέψουν στη θάλασσα και να γεννήσουν τελικά τα αυγά τους στο νερό όπου και θα καταστραφούν. Παράλληλα, η ύπαρξη εμποδίων στην παραλία όπως κρεβατάκια, ομπρέλες, σκηνές ή άχρηστα υλικά (σκουπίδια) δυσκολεύουν τις χελώνες στο να εντοπίσουν το καταλληλότερο σημείο για να κάνουν την φωλιά τους και αποτελούν θανάσιμες παγίδες για τα μικρά χελωνάκια.
Οι φωλιές και τα χελωνάκια δεν είναι ασφαλείς αν δεν βοηθήσουμε όλοι αποφεύγοντας ενέργειες που προκαλούν ενόχληση και απειλούν την επιβίωσή τους. Πως μπορούμε εμείς λοιπόν να βοηθήσουμε;
- Καταρχήν με το να γνωρίζουμε ποιες είναι οι παραλίες ωοτοκίας και να αποφεύγουμε να πηγαίνουμε εκεί.
Οι παραλίες βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του Ακάμα, στον κόλπο της Πόλεως Χρυσοχούς, στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων και σε περιοχές της κατεχόμενης χερσονήσου της Καρπασίας. Στις παραλίες φυσικά υπάρχουν και πινακίδες ώστε να γνωρίζει το κοινό ότι είναι παραλίες ωοτοκίας.
- Αν τύχει και βρεθούμε σε μια τέτοια παραλία;
Καλό είναι να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.Φροντίζουμε να μαζεύουμε τα σκουπίδια μας πριν απομακρυνθούμε. Μεγάλο κίνδυνο για τις θαλάσσιες χελώνες αποτελούν οι πλαστικές σακούλες που επιπλέουν στο νερό καθώς μπορεί να νομίσουν ότι είναι τροφή (μέδουσες) και να τις καταναλώσουν, με αποτέλεσμα να πάθουν ασφυξία και να πεθάνουν.
Δεν προσεγγίζουμε τις παραλίες αυτές με αυτοκίνητο ή άλλο μεταφορικό μέσο, αφού μπορεί να καταστρέψουμε τα αυγά που βρίσκονται θαμμένα στην άμμο. Επίσης τα ίχνη που αφήνουν τα αυτοκίνητα στην άμμο μπορεί να δυσκολέψουν τα χελωνάκια στο να φτάσουν γρήγορα στη θάλασσα. Προσεγγίζουμε τις παραλίες αυτές μόνο από τις καθορισμένες διόδους.
Εννοείται ότι δεν ενοχλούμε τυχόν προστατευμένες φωλιές ή χελωνάκια που μόλις έχουν εκκολαφθεί.
Με προσοχή λοιπόν. Μπορούμε και πρέπει να βοηθήσουμε αυτά τα ευγενή και υπέροχα πλάσματα να γεννήσουν. Ας φροντίσουμε το καλοκαίρι των χελωνών και των μικρών τους να είναι τόσο ευχάριστο όσο το δικό μας. 🙂
