Απόψε η βραδιά απαιτεί κάτι επαναστατικό. Κάτι με το οποίο να φανώ ανόμοιος, σαν μια κρύα μέρα στο χορό του Αυγούστου.
Ε λοιπόν, σήμερα θα αντιπαρατεθώ με έναν τιτάνα (τρομάρα μου). Τα σχόλια του τρίτου, ένας ραδιοφωνικός μονόλογος του Μάνου Χατζιδάκι, άγγιζε λεπτότατες χορδές, άλλωτε κοινωνικές, άλλωτε πολιτικές αλλά κυρίως προσωπικές.
Κάτι σαν μυστική εξομολόγιση.
1Ένας τέτοιος μονόλογος είναι αυτός με τίτλο “Το πρόσωπο του τέρατος“.
Ο ακροατής μπορεί να νιώσει την εμφανή δυσφορία του ομιλητή για την κατάντια της Παιδείας. Ένα απόσπασμα της ενδιαφέρουσας, ομολογουμένως, εξομολόγησης είναι:
“Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει”.
Συγκεκριμένα, o Χατζηδάκις έφερε ως παράδειγμα ένα παιδάκι, με όνομα Πινοσέτ ή Βιντέλλα, που στο δωμάτιο του έχει κρεμμασμένη μια αφίσα του τέρατος του Φράνκενσταϊν λέγοντας ότι, το παιδί, θα συνηθίσει την ασχήμια και θα φοβάται την ομορφιά.
2Τις προάλλες είχα μια κουβέντα, απο ‘κείνες τις όμορφες, τις βραδυνές, για την ευθύνη των ελληνικών ταινιών του ’60-’70, στη διαμόρφωση του Nεοέλληνα.
Εννοείται πως υπήρξαν ταινίες με σπουδαίο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, αλλά υπήρξαν απο την άλλη κείνες οι εσκεμμένα αθώες, ελαφριές, άδειες – λες και απευθύνονταν σε ανήλικα. Όχι στις αυθεντικά αθώες (καταλαβαίνετε σε ποιες αναφέρομαι).
3Και αυτό το γράφει ένας θαυμαστής της παλιάς Αθήνας.
Του Αττίκ, του Ορέστη Μακρή, ΧατζηΧρήστου, του Αυλωνίτη, του Χόρν, του Κατράκη και όλων των μεγάλων. Δηλαδή δεν απορρίπτω το καλλιτεχνικό φύσημα της τότε εποχής, κάθε άλλο.
Απλά έμαθα να ξεχωρίζω. Βέβαια, για να αναλύσω αυτό το θέμα θα έπρεπε να κάνω άλλο άρθρο από την αρχή.
Τέλος πάντων… Στην κορύφωση της συζήτησης που είχαμε, μου ‘ρθαν στο νου τα λόγια του Μάνου περί προστασίας της αθωότητας.
4Διερωτούμαι όμως.. Πώς μπορείς να δια φυλάξεις ένα μωρό, και κατά συνέπεια τον μελλοντικό σου λαό, απ’ την ασχήμια των καιρών;
Και πώς αυτό θα του δώσει τα εφόδια να προχωρήσει όντας αδύναμο να αντιμετωπίσει καταστάσεις;
5Και εξηγούμαι: Η ασχήμια έχει δύο πηγές.
Η μία είναι οι εξωγενείς παράγoντες – ας τους ονομάσουμε γενικό περιβάλλον. Απ’ αυτή την πηγή μπορείς να προστατεύσεις ένα τρίχρονο, ένα πεντάχρονο ή -αν είσαι και στην καλύτερη των περιπτώσεων- ένα δεκάχρονο.
Η κοινωνία, όσο πάει, ασχημαίνει σε όλο και ποιό μικρές ηλικίες. Αλλά, για λόγους οικονομίας του συνειρμού, ας υποθέσουμε ότι δημιουργείς εκείνο το κράτος με την κατάλληλη Παιδεία και την ιδανική ηθική ανύψωση.
6Κανένας δεν θα προστατεύσει κανέναν από την δεύτερη πηγή: Την ασχήμια μέσα μας.
Στον καθένα ξεχωριστά. Που μας κλείνει το μάτι κάθε που νομίζουμε πως ομορφύναμε. Που είναι πάντα εκεί, που γεννήθηκε μαζί μας και που θα πεθάνει με εμάς.
Η ασχήμια είναι κομμάτι μας. Όπως ένα μέρος στο σώμα μας που δεν μας αρέσει και το κουβαλάμε όσο ζούμε.
Το αποδεχόμαστε, το κρύβουμε και σωπάμε.
Το να αφανίσεις την ασχήμια είναι σαν να προσπαθείς να πιάσεις τον αέρα με γυμνά χέρια, να δαμάσεις τη φύση…
Δες επίσης: Είναι κι εκείνα τα όνειρα που εκφράζουν τις στιγμές που θα σε κάνουν ευτυχισμένο…
