Τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια το Πανεπιστήμιο Κύπρου δέχεται μια διαρκή επίθεση με απώτερο στόχο την αποδυνάμωση και τον υποβιβασμό του ως ακαδημαϊκό ίδρυμα. Οι αφορμές, ως «άλλοι ψύλλοι στα άχυρα» πολλές – καθότι όταν ψάχνεις ακούραστα για το λάθος, όλο και κάτι θα βρεις ή θα επινοήσεις.
Το τελευταίο «λάθος» είναι οι δυο από τις τέσσερεις βαθμίδες των πανεπιστημιακών σας δασκάλων: οι Λέκτορες και οι Επίκουροι Καθηγητές. Κάποιοι βουλευτές από αυτούς που κάποιοι από εσάς ψηφίσατε, θεωρούν ότι αυτοί οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι δεν κάνουν κάτι το σημαντικό ώστε να δικαιούνται αυτό που εσείς θεωρείτε αυτονόητο: τα χρόνια υπηρεσίας τους να μετράνε ως συντάξιμα. Και ο τρόπος που σκοπεύουν να το καταφέρουν αυτό είναι με το να θεωρήσουν τους Λέκτορες και τους Επίκουρους Καθηγητές ως μη μόνιμους υπάλληλους – προσωπικό «υπό δοκιμασία».
Δηλαδή, εργαζόμενοι με περίπου δέκα χρόνια σπουδών πίσω τους (που φυσικά δεν προσμετρούνται ως συντάξιμα) να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε εσάς για άλλα 7 τουλάχιστον χρόνια (γιατί αυτή είναι η ελάχιστη προϋπηρεσία που απαιτείται για ανέλιξη στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή βάσει νόμου)σε καθεστώς υπό δοκιμασίας για 7 και περισσότερα χρόνια (όχι2 όπως ισχύει σε άλλες υπηρεσίες και ημικρατικούς οργανισμούςκαι που υπολογίζονται ως συντάξιμα), τα οποία, όταν έρθει η ώρα να συνταξιοδοτηθούν, θα είναι σαν να μην τα εργάστηκαν ποτέ.
Σύμφωνα με κάποιους βουλευτές, τους οποίους επάξια και πολύ βολικά εκπροσωπεί ο κ. Α. Θεμιστοκλέους, αυτή η τελευταία πρόταση νόμου θα εξοικονομήσει μερικά εκατομμύρια για να κλείσει η δημοσιονομική τρύπα που Κυβέρνηση και Βουλή δημιούργησαν (αλήθεια, τι έκαναν η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και όσες άλλες διαχειρίζονταν κονδύλια και προϋπολογισμούς;).Τώραθα πρέπει να τα βρουν ψάχνοντας εκεί που πονάειλιγότερο. Τι πολιτικό κόστος μπορεί, άλλωστε, να έχειμια χούφτα ακαδημαϊκών που περνούν απίστευτες ώρες κλεισμένοι σε εργαστήρια και γραφεία για να προάγουν την έρευνα και την καινοτομία. Και επειδή αυτό μπορεί να μη σημαίνει πολλά, επιτρέψτε μου να διευκρινίσω ότι τα περισσότερα από αυτά που σήμερα θεωρούμε δεδομένα (από το ταπεράκι έως το μαγνητικό τομογράφο) και αυτά που ελπίζουμε να έχουμε στο μέλλοναποτέλεσμα έρευνας και καινοτομίας είναι και θα είναι.
Αυτή η νέα πρόταση νόμουαποσκοπεί στο να δημιουργήσει ακαδημαϊκούς δεύτερης κατηγορίας οι οποίοι, ενώ θα επωμίζονταιτο ίδιο διδακτικό και ερευνητικό έργο θα αντιμετωπίζονται περίπου ως «περαστικοί».
Αυτή η νέα πρόταση νόμου φιλοδοξεί να καταργήσει αυτό που αποτελεί διεθνή πρακτική στον ακαδημαϊκό χώρο: την έννοια του «tenure-track», και που ούτε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της πλέον (νέο)φιλελεύθερης χώρας του κόσμου (ΗΠΑ) δεν θα διανοούνταν να καταργήσουν. Αλλά ο δικός τουςστόχος τους είναιακριβώς αντίθετος από το δικό μας: να προσελκύσουν αυτούς που ανοίγουν το δρόμο για την επιστημονική, κοινωνική, οικονομική, και πολιτιστική ανάπτυξη ενός τόπου, και όχι να τους διώξουν.
Αυτή η νέα πρόταση νόμου, αν ψηφιστεί, θα καταφέρει να διώξει και άλλους ακαδημαϊκούς από το Πανεπιστήμιο Κύπρου (έχουν ήδη φύγει αρκετοί) και θα διασφαλίσει ότι το νέο επιστημονικό δυναμικό της Κύπρου θα παραμείνει στο εξωτερικό, εκεί που η δουλειά του θα χαίρει εκτίμησης και επιβράβευσης.
Για τους βουλευτές αυτό μπορεί να μην είναι πρόβλημα. Όταν ξεπαγώσουν οι προσλήψεις, θα έρθουν άλλοι να διδάξουν. Υπό αυτές τις αντίξοες εργασιακές και ακαδημαϊκές συνθήκες, όμως, ποιος θα έρθει; Σίγουρα όχι εκείνοι που έχουν δυνατότητα και επιλογή να εργαστούν σε καλύτερα πανεπιστήμια. Για εσάς, τους νυν και μελλοντικούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου δεν θα είναι πρόβλημα αυτό;
Σκεφτείτε λίγο αν ένα καχεκτικό πανεπιστήμιο με περιορισμένες επιλογές σε προγράμματα σπουδών και επιλεγόμενα μαθήματα, ελάχιστες έως μηδενικές ευκαιρίες για εμπλοκή φοιτητών σε ερευνητικά προγράμματα, προσηλωμένο περισσότερο στην μετάδοση της γνώσης που άλλοι θα παράγουν (στο εξωτερικό!), και που τα πτυχία του δε θα σας ανοίγουν τις πόρτες για μεταπτυχιακές σπουδές ανταποκρίνεται στις ελπίδες, τα όνειρα, και τους μέχρι τώρα κόπους σας. Αν δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα για σπουδές στο εξωτερικό ή σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, αυτή θα είναι και η μοναδική επιλογή που θα έχετε.
Και επειδή τα καχεκτικά πανεπιστήμια βρίσκονται συνήθως σε καχεκτικά κράτη, σκεφτείτε λίγο αν όλες αυτές οι επιθέσεις προάγουν όντως το καλώς νοούμενο συμφέρον της πολιτείας και των πολιτών της, τώρα και μακροπρόθεσμα. Αυτό που μας υποσχέθηκαν κάποιοι ότι θα πράξουν για να εξασφαλίσουν την ψήφο μας.
Όλο το ακαδημαϊκό προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου, ανεξαρτήτως βαθμίδας, απορρίπτουμε αυτήν την πρόταση νόμου που διαγράφει όλα όσα καταφέραμε, με πρώτο εξ αυτών να βάλουμε την Κύπρο στον ακαδημαϊκό/επιστημονικό χάρτη. Αν οι πολιτικοί και οι οπαδοί τους το θεωρούν καλόκαι χρήσιμο να τη σβήσουν, θα μας βρουν απέναντι.
ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ-ΑΝΝΑΣ ΔΙΑΚΙΔΟΥ – Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχολογίας
Πανεπιστήμιο Κύπρου
