Οι κρίσεις υπήρξαν χαρακτηριστικό της Κυπριακής κοινωνίας από τη γένεση της. Χάραξαν την πορεία μιας Πολιτείας που έχει μικτά χαρακτηριστικά – των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών (Βορράς – Νότος) . Οι κρίσεις θα έχουν κάποιο όφελος αν συναποτελέσουν μια καίρια τομή, που θα φέρει ουσιαστικές βελτιώσεις και αλλαγές στον τόπο. Αυτά και άλλα τονίσθηκαν στη διάρκεια διάλεξης με τίτλο: «Η Κυπριακή κοινωνία σε κρίση», που οργάνωσε το Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, στο πλαίσιο του κύκλου διαλέξεων «Η Κυπριακή Δημοκρατία μετά το 1974».
Ο κεντρικός ομιλητής, κοινωνιολόγος Δρ. Νίκος Περιστιάνης, Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ολοκληρώνοντας αυτό τον κύκλο, τόνισε πως τον τελευταίο καιρό ο δημόσιος διάλογος κυριαρχείται από αναφορές στην κρίση της Κυπριακής κοινωνίας. «Μιλάμε για πρωτόγνωρη οικονομική κρίση, για κρίση πολιτική, κρίση αξιών και θεσμών, μια ευρύτερη κρίση πολιτισμού κ.ο.κ. Αλλά τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι αναφορές; Είναι δικαιολογημένες αυτές οι εκτιμήσεις; Βρισκόμαστε όντως σε μια κρίση χειρότερη από προηγούμενες φάσεις της ιστορίας μας; Είμαστε μια μη σοβαρή, τριτοκοσμική δημοκρατία, σε σχέση με άλλες πιο αναπτυγμένες δημοκρατίες;», αναρωτήθηκε. Υπενθύμισε πρώτα τι εννοούμε με τον όρο κρίση «Μια απότομη ή απροσδόκητη όξυνση/επιδείνωση ενός προβλήματος ή μιας κατάστασης πραγμάτων, που συνήθως φέρνει αβεβαιότητα και βιώνεται ως απειλή έναντι σημαντικών στόχων». Τονίζοντας παράλληλα, πως η κοινωνία μας, από το 1960 ως το 2015, βρίσκεται σε μια μόνιμη κατάσταση κρίσεων, « διαφέρει απλώς το είδος των κρίσεων που περνάμε».
Ο Δρ. Περιστιάνης, χώρισε τα τελευταία 55 χρόνια σε δύο στάδια. Στο πρώτο (1960 – 1974), οι κρίσεις είχαν να κάνουν με το τι είδος Πολιτεία θέλαμε να έχουμε, ενώ στο δεύτερο ( 1975 – 2015) με το πόσο καλή ή αποτελεσματική είναι η Πολιτεία που δημιουργήσαμε Στην πρώτη περίοδο καθοριστικό ρόλο είχε το δεδομένο πως η Κύπρος ήταν μια «βαθειά διαιρεμένη κοινωνία», με ξεχωριστές θρησκείες, γλώσσες, σχολεία, ΜΜΕ, εθνικές ιδεολογίες, ιστορικές αφηγήσεις, ήρωες, σύμβολα, συγκρούσεις του 1958 κ.ο.κ. Αναφέρθηκε στον «Συναινετισμό» του 1960, ως πολιτειακό σύστημα, που βασιζόταν στη συναίνεση των μερών με μακροπρόθεσμο στόχο τη μείωση της έντασης των διαφορών. Δυστυχώς δεν υπήρξαν οι συνθήκες που ευνοούν τη συναινετική δημοκρατία ( πολλαπλό ισοζύγιο δυνάμεων, ύπαρξη υπερκειμένων/γεφυρωτικών ταυτοτήτων, παράδοση ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των ελίτ κλπ), και έτσι ήρθε η πρώτη μεγάλη κρίση του 1963. «Αφού χάσαμε τη μισή Κύπρο, μετά την καταστροφή του 1974, προχωρήσαμε σε μια πιο υγιή και σταθερή δημοκρατία».
Ο ομιλητής, αναφέρθηκε στις χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά και τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, αυτά που τις χαρακτηρίζουν στην οικονομία και την πολιτική διακυβέρνηση, ενώ επικεντρώθηκε στην Κύπρο, τονίζοντας πως «από τη μία υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες με τις Μεσογειακές χώρες, και από την άλλη διαφορές, που κυρίως οφείλονται στις παραδόσεις από την Βρετανική διακυβέρνηση». Μίλησε για τη σταδιακή καθιέρωση μετά το 1980, ενός ανταγωνιστικού πολιτικού συστήματος, με τα πολιτικά κόμματα να καταφεύγουν στις πελατειακές σχέσεις, τον ισχυρά συνδικαλισμένο δημόσιο τομέα, τη διασπασμένη αγορά εργασίας, τη μη ακραία και μη μαξιμαλιστική Κυπριακή Αριστερά (ΑΚΕΛ), το ισχυρό Συνεργατικό Κίνημα, για να συμπεράνει πως στην Κυπριακή Δημοκρατία, συνυπάρχουν οι Δυτικο – Ευρωπαϊκές αξίες, με τις Μεσογειακές νοοτροπίες και πρακτικές( π.χ . οι πελατειακές σχέσεις), η χώρα βρίσκεται στο «ενδιάμεσο» του δίπολου Βόρεια – Νότια κράτη, δηλαδή ούτε πολύ ανεπτυγμένη, ούτε πολύ υπανάπτυκτη, ούτε πολύ πλούσια, ούτε πολύ φτωχή κ.ο.κ. Στήριξε αυτή τη θεωρία, παρουσιάζοντας σειρά από σχετικούς πίνακες της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Eurostat , του Economist, και του Ευροβαρόμετρου.
Ο Δρ.Περιστιάνης, αναφέρθηκε στο μέλλον, τονίζοντας πως φθίνει η επιρροή των πολιτικών κομμάτων, ενώ δημιουργείται «χώρος» για οργανώσεις πολιτών ( «Ελευθερία», «Πολίτες Μπροστά», «Πολιτεία κα ).
Καταλήγοντας πρότεινε πως το γενικό συμπέρασμα είναι , πως στην Κύπρο η δημοκρατία έχει σταθεροποιηθεί, αλλά χρειάζεται ακόμα αρκετή δουλειά για να ωριμάσει πάρα πέρα. « Το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι κρίσεις θα αποτελέσουν ένα σημαντικό σταυροδρόμι, ή μια μεγάλη τομή, που θα σημαδέψει την ιστορία μας με μεγάλες βελτιωτικές αλλαγές», κατέληξε.
Ακολούθησαν τοποθετήσεις και ερωτήσεις από το κοινό. Η εκδήλωση μεταδόθηκε σε απευθείας σύνδεση από το καλωδιακό SIGMA LIVE.
