Ο Νέλσον Μαντέλα είχε πει κάποτε πως “το καλύτερο όπλο για να αλλάξουμε τον κόσμο είναι η εκπαίδευση και η παιδεία”. Σε αυτά εγώ προσθέτω και το καλλιεργημένο πνεύμα. Δυστυχώς όμως σήμερα, το νόημα της φράσης αυτής έχει πλέον ξεθωριάσει, πόσο μάλλον τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Μαντέλα, ότι ο κόσμος μας θα πάει μπροστά με όπλο τη παιδεία. Ειδικά στη χώρα που ζούμε, οι αρμόδιοι φορείς της εκπαίδευσης αποδεικνύουν όλο και πιο συχνά πως όχι μόνο δεν κόπτωνται για την εκπαίδευση των νέων, αλλά έτσι όπως έχουν διαμορφώσει το τρέχον εκπαιδευτικό σύστημα, τείνουν να γίνονται τροχοπέδη στη προσπάθεια για μια πιο ολοκληρωμένη μόρφωση των μαθητών. Γιατί όταν η ίδια η κυβέρνηση σκέφτηκε να φορολογήσει τη παιδεία, τότε τι να περιμένεις άλλο; Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους, έτσι και εγώ δηλώνω έμπρακτα σε όλους αυτούς που τόλμησαν να επέμβουν στην εκπαίδευση για να πληρώσουν τα σπασμένα άλλων (όπως γίνεται πάντα στην Κύπρο) : ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ!
Αντιλαμβάνομαι πως διανύουμε χρονικά μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της ιστορίας της οικονομίας, όπου επικρατεί και μια γενικότερη κρίση αξιών και ηθών (κοινώς σαν κράτος τείνουμε να γίνουμε η “Αυτοκρατορία της Διαφθοράς”), όμως παρόλα αυτά, στην εκπαίδευση δεν έχει δικαίωμα κανείς και για οποιοδήποτε λόγο να “βάζει χέρι“.
Δεν είναι κοινοφελές ίδρυμα και δεν παίζουμε με την μόρφωση των νέων που θα γίνουν έπειτα οι αυριανοί πολίτες του τόπου μας.
Όταν η ίδια η πολιτεία, πορεύεται με όλο και σκληρότερα μέτρα (πόσες περικόπες να εφαρμόσουν, πόσες παγιοποιήσεις θέσεων εργασίας;) πώς ο νέος φοιτητής/μαθητής θα μπορεί να κάνει όνειρα; Ακόμη και αν είναι αισιόδοξος, ακόμη και αν έχει όλα τα φόντα για να πετύχει, αργά ή γρήγορα εάν δεν έχει το κατάλληλο εισόδημα (βοήθημα) θα τα παρατήσει λόγω οικονομικής στενότητας. Και εγώ ως μια νέα της εποχής μου με όνειρα και στόχους, ακούγοντας όλους αυτούς τους εξαίσιους πολιτικούς που έχουμε (εκλέξαμε δικαίως…προφανώς έχουμε και ανάλογο μερίδιο ευθύνης: να μη φοράμε παντονινά το προσωπείο του αδικημένου πολίτη και να ρίχνουμε τις ευθύνες μόνο στους πολιτικούς ηγέτες, δίκαια βρίσκονται εκεί που βρίσκονται αφού είχαν την πίστωση του λαού) να κομπάζουν πως δήθεν πιστεύουν στους νέους της Κύπρου και ότι προσπαθούν για ένα καλύτερο αύριο. Τρομάζω. Κούφια λόγια, χωρίς καμία ουσία, όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις.
Όταν τολμήσανε να προτείνουμε νομοσχέδιο ώστε να πληρώνουν οι φοιτητές δίδακτρα στο μόνο δημόσιο πανεπιστήμιο, όταν αδιαφορούν για τον υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, σπρώχνοντας τους μαθητές στη εσχάτη λύση των φροντιστηρίων (όπου έχουν επενδύσει τεράστια ποσά οι γονείς… ποιος τους αδικεί; Όλοι θέλουν ένα εξασφαλισμένο μέλλον για το παιδί τους), όταν περιέκοψαν τόσο πολύ την κρατική χορηγία, όταν δεν προσφέρουν δωρεάν τα βιβλία στους φοιτητές, αλλά σε αναγκάζουν να τα αγοράζεις (ενώ σου λένε κιόλας πως είναι παράνομο να τα βγάζεις copy. Δηλαδή δεν είναι παράνομο και ΑΝΟΜΟ να αναγκάζονται οι φοιτητές κάθε εξάμηνο να πληρώνουν συνολικά πάνω από 100 ευρώ για βιβλία που θα χρειαστούν μόνο μια, άντε δύο φορές, ενώ θεωρείται παράνομο να τα βγάζουν copy, δίνοντας τα μισά λεφτά από αυτά που θα έδιναν για τα πρωτότυπα) πώς λοιπόν “αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο;”
Πού ζείτε κύριοι βουλευτές και υπουργοί; Πού ζείτε; Σε ένα άλλο σύμπαν μάλλον. Γιατί εγώ νιώθω ότι ζω στη “χώρα της μπανανίας”.
Το μοναδικό όπλο του ανθρώπου για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τους γύρω του, είναι η παιδεία και η μόρφωση, και με όλα αυτά τα μέτρα και τις στρατηγικές λιτότητας, δυσχερένεται τη μόρφωση μας, πόσο μάλλον το μέλλον μας. Δεν αποτελεί πλέον η εκπαίδευση, “εκπαίδευση για όλους“, αφού σαν κράτος ευνοεί τη μερίδα του πληθυσμού που είναι εξασφαλισμένοι οικονομικά, με γερά εισοδήματα (κοινώς οι “βολεμένοι” φοιτητές/μαθητές που το μόνο για το οποίουν έχουν να ανησυχούν είναι αν θα πάρουν 7, 8 και όχι 9). Όλοι οι υπόλοιποι ακολουθούν, και εάν δεν βοηθήσουν αρκετά οι γονείς (όσο μπορούν και αυτοί βέβαια) ή δεν σταθούν τυχεροί και δε βρουν κάποια δουλειά, τότε μένουν πίσω. Αυτόματα, δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για μόρφωση, ούτε τις ίδιες πιθανότητες να πετύχουν. Και όχι επειδή δεν είχαν μυαλό ή δεν διάβαζαν αρκετά. Επειδή όσο και να προσπάθησαν, τα έξοδα είναι τόσα πόλλα που και το ίδιο το παιδί νιώθει τύψεις να επιβαρύνει τόσο πολύ την οικογενεία του, ενώ θα έπρεπε να έχει το στόχο του προσηλωμένο στις σπουδές του.
Πώς μπορείτε να κοιτάτε στα μάτια αυτά τα παιδιά που αναβάλλουν τα όνειρα τους, που τερματίζουν τις σπουδές τους; Πώς μπορείτε να κοιτάτε στα μάτια τους χιλιάδες νέους που σερβίρουν, με το πτυχίο να κάθεται σε κάποια γωνιά του σπιτιού τους;
Προφανώς μια χαρά μπορείτε, γιατί δεν είναι τα δικά σας παιδιά που υποφέρουν. Ούτε τα δικά σου. Ούτε τα δικά μας. Δεν είναι έτσι που σκεφτόμαστε οι περισσότεροι; Μέχρι να έρθει και η σειρά μας, και έτσι ανύποπτα να έρθουν τα πάνω κάτω στη ζωή μας.
Η μόρφωση λοιπόν (και κατ’ επέκταση η εκπαίδευση) δεν είναι ευεργεσία, ούτε προνόμιο, ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΟΛΩΝ. ΟΛΟΙ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ. ΟΛΟΙ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥΣ. ΜΗΝ (ΜΑΣ) ΣΤΕΡΕΙΤΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΥΤΟ.
Διαχρονικά τα λόγια του Μανώλη Αναγνωστάκη. Από το 1983 που γράφτηκε το εν λόγω ποιήμα. Άραγε άλλαξε κάτι;
“Φοβάμαι τους ανθρώπους που εφτά χρόνια έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας«Δώστε τη χούντα στο λαό».Φοβάμαι τους ανθρώπους που με καταλερωμένη τη φωλιά πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου. Φοβάμαι τους ανθρώπους που σου ‘κλειναν την πόρτα μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.
Φοβάμαι τους ανθρώπους που γέμιζαν τις ταβέρνες και τα ‘σπαζαν στα μπουζούκια κάθε βράδυ και τώρα τα ξανασπάζουν όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη και έχουν και «απόψεις».
Φοβάμαι τους ανθρώπους που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν και τώρα σε λοιδορούν γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο. Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους. Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.”
