Λευκωσία: Φοιτητικές χορηγίες και επιδόματα εντάσσονται κάτω από την ομπρέλα ενός ενιαίου πλαισίου, αυτό της «κρατικής φοιτητικής μέριμνας». Αν και σε πρώτο στάδιο, δεν προβλέπεται μείωση των δαπανών, εντούτοις πολύ πιθανόν να προκύψουν «εξοικονομήσεις», καθώς εισάγονται αυστηρότερα περιουσιακά κριτήρια για τις χορηγίες. Τα ίδια θα ισχύουν πλέον και για το φοιτητικό πακέτο. Στην προκειμένη περίπτωση δε, αν και η προβλεπόμενη δαπάνη παραμένει αμετάβλητη, εντούτοις διευρύνεται η δεξαμενή των δικαιούχων. Συγκεκριμένα, πρόσβαση στα επιδόματα αποκτούν οι σπουδαστές των κολεγίων. Πιθανή παρενέργεια, η μείωση των σημερινών δικαιούχων ή έστω των χρημάτων που λαμβάνουν.
Τα πιο πάνω προβλέπει το αναθεωρημένο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, το οποίο αποκαλύπτει σήμερα ο «Φ». Με βάση τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, όλες οι σχετικές δαπάνες για τις χορηγίες, τα επιδόματα των φοιτητών εσωτερικού, αλλά και εκείνα που αφορούν όσους σπουδάζουν εκτός, μεταφέρονται στον προϋπολογισμό του εν λόγω υπουργείου. Σε αυτό το πλαίσιο, αλλάζει η μορφή στήριξης των φοιτητών εξωτερικού. Στο εξής, δεν θα λαμβάνουν ένα εφάπαξ ποσό από το ΙΚΥ, αλλά επιδόματα στη βάση μιας κοινής πρακτικής για όλους τους σπουδαστές. Σε γενικές γραμμές, η νέα κυβερνητική πολιτική για τη φοιτητική μέριμνα περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές σε σχέση με τα υφιστάμενα δεδομένα. Παρόλα αυτά, το προτεινόμενο νομοθετικό πλαίσιο θεωρείται βελτιωμένο σε σύγκριση με εκείνο που κατατέθηκε τον περασμένο χειμώνα, αφού έχουν απαλειφθεί πρόνοιες που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις – π.χ. η κατάργηση του φοιτητικού πακέτου.
Ειδικότερα, με τις νέες ρυθμίσεις που προωθούνται, τα φοιτητικά επιδόματα θα παραχωρούνται, αφού ληφθούν υπόψη οικονομικά, περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια, για επιδότηση συγκεκριμένων αναγκών. Οι δικαιούχοι φοιτητικών επιδομάτων θα προκύπτουν μετά από αξιολόγηση των αιτήσεων, η οποία γίνεται βάσει συστήματος μοριοδότησης που προσμετρά τα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πιστώσεων κάθε ακαδημαϊκού έτους.
Το υπουργείο εισηγείται να υιοθετηθεί το υφιστάμενο σύστημα μοριοδότησης που αφορά στο φοιτητικό πακέτο, με διαφοροποιήσεις όπου κριθεί αναγκαίο. Δηλαδή, η μοριοδότηση της αίτησης να γίνεται με στόχο την κατάταξη όλων των δικαιούχων αιτητών κατά προτεραιότητα, με βάση τα κοινωνικο-οικονομικά κριτήρια που περιγράφονται πιο κάτω:
Εισοδήματα οικογένειας: Βάσει του νομοσχεδίου, δικαίωμα υποβολής αίτησης για φοιτητικά επιδόματα έχει οικογένεια της οποίας το ετήσιο ακαθάριστο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις €39.000. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», μετά από αντιδράσεις εμπλεκόμενων, το υπουργείο προτίθεται να ανεβάσει το όριο στις €59.000 για τις πολύτεκνες οικογένειες.
Περιουσιακά στοιχεία οικογένειας: Δικαίωμα υποβολής αίτησης για φοιτητικά επιδόματα έχει οικογένεια, της οποίας η συνολική αξία των περιουσιακών της στοιχείων, στα οποία περιλαμβάνονται: α) σε τρέχουσες τιμές, καταθέσεις, μετοχές, χρεόγραφα, ομόλογα και β) σε τιμές 1/1/2013, ακίνητα δεν θα υπερβαίνει το €1.200.000. Η αξία των περιουσιακών στοιχείων δεν θα μοριοδοτείται. Θα αποτελεί μόνο προϋπόθεση για διεκδίκηση των φοιτητικών επιδομάτων.
Κοινωνική κατάσταση οικογένειας: Στην αξιολόγηση των αιτήσεων θα λαμβάνονται υπόψη κοινωνικά προβλήματα/προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο φοιτητής ή/και η οικογένειά του, νοουμένου ότι επισυνάπτονται όλα τα σχετικά πιστοποιητικά. Συγκεκριμένα, θα λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω προβλήματα που συγκεντρώνουν τα ακόλουθα μόρια βαθμολογίας το καθένα, σε κλίμακα 1-10 μορίων:
– Ο φοιτητής είναι: ορφανός από τον έναν γονέα (5 μόρια), ορφανός από τους δύο γονείς (10 μόρια), τέκνο αγνοούμενου/πεσόντος (οκτώ μόρια).
– Οι γονείς είναι διαζευγμένοι (1 μόριο).
– Οι γονείς ή ο ίδιος ο φοιτητής λαμβάνουν δημόσιο βοήθημα από το Γραφείο Ευημερίας (1 μόριο).
– Ο φοιτητής ανήκει σε προσφυγική οικογένεια (1 μόριο).
– Ο φοιτητής είναι τέκνο εγκλωβισμένων (10 μόρια).
– Οι γονείς πάσχουν από σοβαρή ασθένεια ή σοβαρή αναπηρία η οποία επηρεάζει αποδεδειγμένα αρνητικά την ικανότητα για εργασία: ένας γονέας (5 μόρια), δύο γονείς (10 μόρια).
– Ο φοιτητής πάσχει από σοβαρό πρόβλημα υγείας (5 μόρια).
– Ο φοιτητής ανήκει σε οικογένεια πολυτέκνων (3 μόρια). Εάν τα τέκνα είναι περισσότερα από τρία, τότε για κάθε επιπλέον τέκνο η οικογένεια λαμβάνει και ένα επιπλέον μόριο. Σημειώνεται ότι η τελευταία κατηγορία προστίθεται για πρώτη φορά, με στόχο τη στήριξη των πολυτέκνων.
ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
Επίδομα στέγασης: €1.800 (€150 Χ 12 μήνες).
Επίδομα σίτισης: €1.092 (€7 Χ 156 μέρες).
Επίδομα αγοράς βιβλίων: Μέχρι €300.
Επίδομα ηλεκτρονικού υπολογιστή: Μέχρι €500.
Οικονομικά και περιουσιακά κριτήρια
Με βάση το νομοσχέδιο, τα ποσά της φοιτητικής χορηγίας παραμένουν τα ίδια. Επίσης, δε διαφοροποιούνται τα εισοδηματικά κριτήρια. Αλλάζουν, όμως, τα περιουσιακά κριτήρια. Συγκεκριμένα, προβλέπει τα εξής:
· Εισοδηματικά κριτήρια: Δικαίωμα σε φοιτητική χορηγία έχει οικογένεια, της οποίας το ετήσιο ακαθάριστο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις €59.000.
· Περιουσιακά κριτήρια: Η φοιτητική χορηγία παραχωρείται, εφόσον η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας, στα οποία περιλαμβάνονται: α) σε τρέχουσες τιμές, καταθέσεις, μετοχές, χρεόγραφα, ομόλογα και β) σε τιμές 1/1/2013 ακίνητα δεν υπερβαίνει το €1.200.000.
Όσον αφορά στο ύψος της φοιτητικής χορηγίας που παραχωρείται στους δικαιούχους εξαρτάται από το συνολικό ύψος του οικογενειακού εισοδήματος ως ακολούθως:
>> Έως €39.000 το ύψος της φοιτητικής χορηγίας ανέρχεται σε €1.710. Σε οικογένειες που καταβάλλουν δίδακτρα (ανώτατο ποσό) ή έχουν τρία ή περισσότερα τέκνα, παραχωρείται πρόσθετη χορηγία €855.
>> Από €39.000 έως €49.000 το ύψος της φοιτητικής χορηγίας ανέρχεται σε €1.580. Σε οικογένειες που καταβάλλουν δίδακτρα (ανώτατο ποσό) ή έχουν τρία ή περισσότερα τέκνα, παραχωρείται πρόσθετη χορηγία €790.
>> Από €49.000 έως €59.000 το ύψος της φοιτητικής χορηγίας ανέρχεται σε €1.450. Σε οικογένειες που καταβάλλουν δίδακτρα (ανώτατο ποσό) ή έχουν τρία ή περισσότερα τέκνα, παραχωρείται πρόσθετη χορηγία €725.
Οκτώ βασικές τροπολογίες στη φοιτητική μέριμνα
1. Για παραχώρηση της φοιτητικής χορηγίας, τα εισοδηματικά κριτήρια παραμένουν τα ίδια. Προωθείται, ωστόσο, μια αλλαγή στα περιουσιακά κριτήρια. Αν και η συνολική αξία των ακινήτων που μπορεί να έχει μια οικογένεια για να δικαιούται χορηγία, παραμένει στο €1.200.000, εντούτοις η αξία των ακινήτων θα υπολογίζεται πλέον, σε τιμές του 2013, αντί του 1980 που ίσχυε μέχρι τώρα. Όπως είναι γνωστό, η αξία ενός ακινήτου σε τιμές του 2013 είναι περίπου εξαπλάσια ή και εφταπλάσια, σε σύγκριση με τις τιμές του 1980. Συνεπώς, υπολογίζεται ότι σημερινοί δικαιούχοι δεν θα μπορούν να διεκδικούν χορηγία. Το υπουργείο υποστηρίζει ότι δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσοι επηρεάζονται από τη νέα αυτή ρύθμιση και εξηγεί ότι αυτό θα διαφανεί στην πορεία.
2. Ανάλογη ρύθμιση εισάγεται και για τα φοιτητικά επιδόματα, τα οποία μέχρι τώρα παραχωρούνταν χωρίς περιουσιακά κριτήρια.
3. Αλλαγές προτείνονται και στα εισοδηματικά κριτήρια για την παραχώρηση των φοιτητικών επιδομάτων. Μέχρι σήμερα, δικαίωμα υποβολής αίτησης είχε μια οικογένεια της οποίας το κατά κεφαλήν ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα δεν ξεπερνούσε τις €12.000. Πλέον, δικαίωμα υποβολής αίτησης θα έχει μια οικογένεια, της οποίας το συνολικό ετήσιο ακαθάριστο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις €39.000. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο προτίθεται να αυξήσει το ποσό αυτό στις €59.000 για τις πολύτεκνες οικογένειες. Διευκρινίζεται, επίσης, ότι θα συνεχίσει να εφαρμόζεται το σύστημα μοριοδότησης των εισοδημάτων.
4. Αυξάνονται οι δικαιούχοι των φοιτητικών επιδομάτων, καθώς προστίθεται και οι φοιτητές που σπουδάζουν σε αξιολογημένους κλάδους των κολεγίων (για απόκτηση πτυχίου bachelor).
5. Οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν τα φοιτητικά επιδόματα από την Υπηρεσία Χορηγιών που θα υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας, και όχι από τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Επίσης, δεν θα παραχωρούνται κουπόνια, αλλά χρήματα.
6. Ενοποιείται η διαδικασία παραχώρησης επιδομάτων για τους φοιτητές εσωτερικού και εξωτερικού και εφαρμόζεται κοινή πολιτική για όλους. Ως τώρα, οι δικαιούχοι φοιτητές εξωτερικού λάμβαναν ένα εφάπαξ ποσό από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Συγκεκριμένα, το ΙΚΥ διέθετε συνολική δαπάνη €550.000.
7. Δεν μειώνονται οι δαπάνες για τη φοιτητική μέριμνα στον προϋπολογισμό. Παραμένουν τα €63 εκατ. για τη φοιτητική χορηγία, τα €3,2 εκατ. για το φοιτητικό πακέτο (που αφορούσε φοιτητές εσωτερικού), ενώ παράλληλα μεταφέρεται από το ΙΚΥ, στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, το ποσό των €550.000.
8. Ως προς τα κριτήρια για την εξασφάλιση των επιδομάτων, το μόνο που αλλάζει αφορά στο επίδομα στέγασης. Μέχρι τώρα, στην αξιολόγηση των αιτήσεων, οι δικαιούχοι λάμβαναν μόρια, ανάλογα με την απόσταση της μόνιμης κατοικίας του φοιτητή από την πόλη που έχει ως έδρα το πανεπιστήμιο. π.χ. από 0-30 χιλιόμετρα δεν έπαιρνε μόρια, από 31-60 χιλιόμετρα έπαιρνε ένα μόριο κ.ο.κ. Με τη νέα πολιτική, το επίδομα θα παραχωρείται στους δικαιούχους χωρίς να γίνεται μοριοδότηση της απόστασης διαμονής για σπουδές από τη μόνιμη κατοικία. Απαραίτητη προϋπόθεση θα είναι η απόσταση διαμονής του φοιτητή για σπουδές από τη μόνιμη κατοικία του, να απέχει τουλάχιστον 30 χιλιόμετρα.
