Μετά το εισαγωγικό πρώτο μέρος, ένιωσα την ανάγκη για δημιουργία συνέχειας, κυρίως για όλους όσους θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα για το animation (ως μια ολοκληρωμένη τέχνη αντί ως τα “παιδικά κινούμενα σχέδια” που επικρατούν).
Παρουσιάζω μια επιλογή από 5 ταινίες animation που προσωπικά θεωρώ σημαντικές και ελπίζω να σε ενθουσιάσουν. Δεν παρουσίασα διάσημες παραμυθένιες ταινίες γνωστών παραγωγών, αλλά πιο “δυσεύρετα” και “φρέσκα” για τους πλείστους έργα.
Το πιο σημαντικό σε αυτές τις ταινίες, είναι – για ‘μένα – ο τρόπος που η εξωπραγματική αισθητική του animation μεταφέρεται με οικείο τρόπο, ώστε να τις συνδέσουμε εύκολα με προσωπικές καταστάσεις και βιώματα.
Τις επέλεξα με βάση διαφορετικές τεχνικές δημιουργίας των ταινιών και χρήσεων της τέχνης σήμερα (πιθανόν άγνωστες για πολλούς):
1Corpse Bride – Tim Burton (trailer)
Η ταινία μεγάλου μήκους “Corpse Bride” αποτελεί έργο του γνωστού σκηνοθέτη και παραγωγού Tim Burton. Μιλά για τη ζωή και το θάνατο – όχι μόνο το βιολογικό ― μέσα από μια μαύρη κωμωδία με πολλούς συμβολισμούς.
Περιεχόμενο: Σε μια συντηρητική και μουντή πόλη, ο ντροπαλός Victor αρραβωνιάζεται τη Victoria, μετά από συμφωνίες των γονιών τους. Μετά τις άτσαλες καταστάσεις κατά τη πρόβα γάμου του, ο Victor προβάρει τους όρκους του στο σκοτεινό δάσος, ένα ακόμα “λάθος” που τον παντρεύει με μια νεκρή νύμφη. Είναι τελικά η ζωή πιο τραγική του θανάτου; Η μουντή “ζωντανή” πόλη του Victor, έρχεται σε αντίθεση με τον πολύχρωμο Κάτω Kόσμο της νεκρής νύμφης, κάτι που προκαλεί προβληματισμούς και μας δίνει ελπίδες για το αβέβαιο μέλλον.
Τεχνική: Η ταινία έγινε με την τεχνική stop motion animation. Συνδυάζονται κούκλες, συνήθως φτιαγμένες από πλαστικό ή πλαστελίνη, ένα ολόκληρο μικρόκοσμο με σπίτια, δρόμους, λεωφόρους και πολλές φωτογραφίες. Ο animator δημιουργεί τις κινήσεις μετακινώντας κάθε φορά μέλη της κούκλας πολύ-λίγο, ώστε να δημιουργήσει την κίνηση. Η κάθε μετακίνηση φωτογραφίζεται, ούτως ώστε όταν όλες οι φωτογραφίες παίξουν η μια μετά την άλλη, να δημιουργείται μια ολοκληρωμένη ταινία.
Αν δεν είδες το έργο χρόνια πριν (στην παιδική σου ηλικία), αξίζει μια 2η προβολή με ώριμο μάτι και διαφορετικές αντιλήψεις από την προηγούμενη φορά.
2Silly Me – Yeasayer
Ένα βιντεοκλίπ για το τραγούδι “Silly Me”, του μουσικού γκρουπ Yeasayer. Το γκρουπ χαρακτηρίζεται από ψυχεδελικό-ροκ ύφος, και δεν θα μπορούσε να μεταδοθεί πλήρως ένα τέτοιο μουσικό είδος χωρίς το Animation. Προσωπικά, έπιασα πολλές φορές τον εαυτό μου να χάνεται σε αυτό το εξωπραγματικό ταξίδι μαζί με τους 2 πρωταγωνιστές, ξεχνώντας τον αρχικό ρόλο του βιντεοκλίπ.
Περιεχόμενο: Οι περίεργες φιγούρες, μοιάζουν με διάσημα πήλινα γλυπτά, ενώ η γενικότερη ατμόσφαιρα θυμίζει σουρεαλιστικά έργα, όπως τους πίνακες του Dali.
Τεχνική: Σύμφωνα με το σκηνοθέτη, Mike Anderson, χρησιμοποιήθηκαν συνδυασμοί από τεχνικές για το αποτέλεσμα, π.χ. μπογιά, πηλός, φωτογραφίες με τη μέθοδο “stop motion” (όπως είχα αναφέρει), τρισδιάστατα μοντέλα στον υπολογιστή. Θα ανέμενα ανάλογα έργα και από πολλούς άλλους μουσικούς παραγωγούς.
Κατά τη γνώμη μου, αποτελεί ένα εντελώς διαφορετικό βιντεοκλίπ απ’ όσα έχουμε συνηθίσει.
3Submarine Sandwich – PES
Πολύ πιθανόν, κάποιοι θα έχουν δει έργα του animator PES και ίσως να μην γνώριζαν πως πρόκειται για animation. Το έργο μικρού μήκους “Submarine Sandwich” κατατάσσεται σε μια υποκατηγορία του animation, με όνομα stop motion pixilation. Όπως και στη περίπτωση του Corpse Bride, ο PES δημιουργεί animation βγάζοντας πολλές φωτογραφίες.
Ο χαρακτήρας δεν δημιουργείται με πηλό ή πλαστελίνη, αλλά είναι ο ίδιος ο άνθρωπος.
Περιεχόμενο: Ο PES φτιάχνει ένα submarine sandwich, πολύ κοντινό σε αυτά που κυκλοφορούν ανάμεσά μας, με απλά καθημερινά υλικά, που όμως μπορούμε να βρούμε οπουδήποτε αλλού, εκτός από την κουζίνα. Αυτό που του δίνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είναι πως, όσο διαφορετικά και αν είναι τα υλικά, ― από αυτά που θα υπήρχαν κανονικά ― εξακολουθούν να μας δίνουν την ίδια αίσθηση και να νιώθουμε πολύ γνώριμη την όλη διαδικασία.
4Boy and the World (trailer)
Η ταινία μεγάλου μήκους Boy and the World θα έλεγα ότι αποτελεί σταθμό στην τέχνη του animation.
Περιεχόμενο: H ιστορία αφορά τον Menino, ένα μικρό παιδί που αποφασίζει να βρει τον πατέρα του που εργάζεται στην πόλη σε δύσκολους καιρούς. Μια ιστορία που δεν απέχει καθόλου από τα σημερινά δεδομένα, ενώ μπαίνουμε για λίγο μέσα σε αθώα μάτια που δεν αναγνωρίζουν τους κινδύνους του σήμερα. Μια ταινία animation με πολύ ισχυρά μηνύματα, που σίγουρα δεν απευθύνεται σε παιδιά. Τα χρώματα και οι ήχοι υπερτερούν σε σημείο που ο σκηνοθέτης δεν χρησιμοποιεί διαλόγους και λόγια.
Σίγουρα, το στυλ της ταινίας, δεν θυμίζει σε τίποτα γνωστές ταινίες “κινουμένων σχεδίων”, όπως αυτές της Pixar ή της Disney.
Έχει μια ανέμελη αισθητική που σε πολλά σημεία θυμίζει περισσότερο τις ζωγραφιές που όλοι κάναμε στα παιδικά μας χρόνια˙μολύβια, μαρκαδόροι, νερομπογιές και χαρτιά είναι ικανά να δημιουργήσουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, που σίγουρα δεν θα ενοχλήσουν καθόλου το θεατή. Τι πιο κατάλληλο, άλλωστε, για το ταξίδι ενός μικρού αγοριού;
5Anomalisa (trailer)
Η Αnomalisa θα έλεγα πως αποτελεί ίσως την πιο ιστορική στιγμή για την τέχνη του animation, ίσως και του ίδιου του κινηματογράφου.
Για πρώτη φορά δημιουργείται ταινία animation μεγάλου μήκους, που είναι ακατάλληλη για ανηλίκους.
Αυτό αποδεικνύει πως το animation σε καμιά των περιπτώσεων δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά, ενώ επιτυχία της δείχνει και την ανάγκη που έχουμε σαν θεατές για κάτι καινούριο.
Περιεχόμενο: Η Anomalιsa, περιγράφει τη ζωή ενός καταθλιπτικού οικογενειάρχη που ζει το δράμα της ρουτίνας. Όλα φαίνεται να αλλάζουν όμως, όταν βρίσκει την πραγματική αγάπη στο πρόσωπο θαυμάστριάς του. Μια ιστορία που ίσως θα μπορούσε να αποτελεί άλλη μια επανάληψη από τις εκατοντάδες κωμικοδραματικές ταινίες που κυκλοφορούν, που όμως απογειώνεται μέσα από την αισθητική της.
6Bonus: My Stuffed Granny
Για το τέλος θα αναφερθώ στο “My Stuffed Granny”, μια ελληνική ταινία μικρού μήκους, με τεχνικές stop motion, βραβευμένη από διάφορα φεστιβάλ σε Ελλάδα και Κύπρο και όχι μόνο.
Περιεχόμενο: Μια ελληνική οικογένεια, τρέφεται από τη σύνταξη της λαίμαργης γιαγιάς. Τι συμβαίνει όμως όταν ο θάνατος πρόκειται να στερήσει το μοναδικό τους εισόδημα;
Μια ταινία που παρουσιάζει την Ελλάδα της κρίσης, το δράμα του σήμερα, μέσα από μια σουρεαλιστική αφήγηση.
Μια εξαίρετη προσπάθεια, ιδιαίτερα για τα δεδομένα Ελλάδας και Κύπρου, δίχως βιομηχανία animation. Θα μπορούσε, όμως, να απογειωθεί με τη χρήση ελληνικών διαλόγων, αντί της άτοπης αγγλικής προφοράς.
Και μ’ αυτό ολοκληρώνω τις δυο αφιερώσεις μου προς την τέχνη του animation.
Την επόμενη φορά, δώσε κι εσύ μια ευκαιρία σε μια μοναδική ταινία animation, που θα παίζει πλάι στις τόσες χολιγουντιανές ταινίες στο cinema (με παρόμοια πλοκή και αισθητική κάθε φορά).
Δες επίσης: Μίκι-Μάους ή Animation; Όσα κρύβονται πίσω από αυτές τις εντυπωσιακές ταινίες! (Part 1)