H πρόληψη του καπνίσματος, της κατάχρησης αλκοόλ και της υπέρμετρης χρήσης του διαδικτύου από παιδιά και εφήβους αποτελούν το αντικείμενο του ευρωπαϊκού προγράμματος ADD-freeTraining. Το έργο χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα ERASMUS+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη συμμετοχή οργανισμών από 5 χώρες. Από την Κύπρο συμμετέχει το Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας (CSI – Center for Social Innovation Ltd). Συμμετέχουν επίσης οι οργανισμοί: Ίδρυμα Ορμυλία (Ελλάδα), Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis (Ελλάδα), Bulgaria Youth Prevention (Βουλγαρία), Institut društvenih znanosti “Ivo Pilar” (Κροατία) και Πανεπιστήμιο Βελιγραδίου – Ιατρική Σχολή (Σερβία).
Το ADD-freeTraining (πλήρης τίτλος: “Preventing Smoking, Alcohol and Internet addictions among children and adolescents: a family oriented training approach for adult learners and educators”) σχεδιάζει και πρόκειται να εφαρμόσει ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την πρόληψη του καπνίσματος και της κατάχρησης που σχετίζεται με το αλκοόλ και το διαδίκτυο. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, υπευθύνους επιμόρφωσης ενηλίκων, γονείς, εκπροσώπους συλλόγων γονέων κ.ά.
Οι εθιστικές συμπεριφορές ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών και των εφήβων, που είναι πιο επιρρεπείς από τους ενήλικες σε επικίνδυνες συμπεριφορές, αποτελούν κοινό διακρατικό πρόβλημα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογραμμίζει ότι στην Ευρώπη, τα ποσοστά επιπολασμού της κατανάλωσης αλκοόλ είναι υψηλότερα μεταξύ των ηλικιών 15-19, παρατηρούνται επίσης υψηλά ποσοστά στη χρήση προϊόντων καπνού, ενώ σύμφωνα με τη EUROSTAT, 8 στους 10 νέους χρησιμοποιούν καθημερινά υπολογιστές.
Ιδιαίτερα, κατά την περίοδο της πανδημίας της COVID-19, η υλοποίηση προγραμμάτων, όπως το ADD-freeTraining αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη αξία. Οι αλλαγές που έχουν προκληθεί στην καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων είναι πρωτόγνωρες, ενώ τα παιδιά και οι έφηβοι, αντιμετωπίζουν επίσης μια σειρά προκλήσεων. Σύμφωνα με έρευνες, οι εθισμοί αυξάνονται σε περιόδους καραντίνας, με την υπέρμετρη χρήση του διαδικτύου να βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης.
Το ADD-freeTraining αναγνωρίζει τη σημασία της πρόληψης και του ρόλου της οικογένειας και του σχολείου στην αντιμετώπιση των εθισμών στην παιδική ηλικία και την εφηβεία. Τον Νοέμβριο του 2020, η κοινοπραξία του έργου προχώρησε μέσω διαδικτυακής έρευνας σε εκτενή χαρτογράφηση των προγραμμάτων πρόληψης των εθισμών σε 28 ευρωπαϊκές χώρες. Την ίδια περίοδο στις χώρες της κοινοπραξίας οργανώθηκε έρευνα μέσω ομάδων εστιασμένης συζήτησης (διαδικτυακά) με γονείς και εκπαιδευτικούς. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα προγράμματα εκπαίδευσης για τους εθισμούς που σχετίζονται με το κάπνισμα και το αλκοόλ είναι πιο διαδεδομένα, σε αντίθεση με τα προγράμματα που σχετίζονται με την προβληματική χρήση του διαδικτύου, τα οποία είναι σπάνια.
Επιπρόσθετα, oι γονείς και οι εκπαιδευτικοί σε όλες τις συναντήσεις εξέφρασαν την ανησυχία τους, κυρίως, για την προβληματική χρήση του διαδικτύου η οποία έχει κλιμακωθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ οι γνώσεις σχετικά με την πρόληψη και τη διαχείριση, ιδίως μεταξύ των νέων, δεν έχουν ακόμη συστηματοποιηθεί και διαδοθεί. Παράλληλα, καταγράφηκε σημαντική άγνοια για θέματα υγείας που σχετίζονται με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καθώς και με νέους τύπους καπνίσματος, όπως το άτμισμα και ο ναργιλές.
Η αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση κάθε είδους εθισμού απαιτεί στοχευμένες και ταυτόχρονες ενέργειες τόσο από την οικογένεια όσο και από το σχολείο, καθώς και οι δύο αποτελούν τους κύριους πυλώνες για την κοινωνικοποίηση των παιδιών. Κατά τη διάρκεια των διαδικτυακών συναντήσεων, γονείς και εκπαιδευτικοί προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα αναγνωρίζοντας τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ της οικογένειας και του σχολείου, ειδικά στην αντιμετώπιση των εθισμών.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του προγράμματος ADD-freeTraining στον σύνδεσμο https://addfree-training.eu/ ή να ακολουθήσετε την σελίδα του στο Facebook: facebook.com/ADDfreeTraining .
