Ο επίτροπος εθελοντισμού κος Γιάννης Γιαννάκη μιλά για τον εθελοντισμό, για τους νέους και για την υποστήριξη του Running Under the Moon.
Δες πιο κάτω όσα μας είπε ο ίδιος:
Κύριε Γιαννάκη, ποια είναι η ιστορία του εθελοντισμού στην Κύπρο;
Ο εθελοντισμός στην Κύπρο υπήρχε από τα παλιά χρόνια, αλλά τον καιρό της εισβολής άνθησε, συμβάλλοντας σημαντικά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τα οποία δημιουργήθηκαν λόγω της εισβολής. Οι πρόσφυγες στηρίχθηκαν με διάφορους τρόπους, (σίτιση, στέγαση, αντίσκηνα) κι έτσι ο εθελοντισμός έχει εμπεδωθεί στην κοινωνία της Κύπρου, αφού ανέκαθεν επικεντρωνόταν στα θέματα φιλανθρωπίας. Με τη δημιουργία αυτού του θεσμού, ο σκοπός και οι πολιτικές σκοπεύουν στο να αναβαθμιστεί ο ρόλος του εθελοντισμού και να περιλαμβάνει όλους τους τομείς της κοινωνίας.
Ο εθελοντισμός συμβάλλει σε θέματα υγείας, ευημερίας, περιβάλλοντος, ευημερίας των ζώων, φυλετικών διακρίσεων, ισότητας, πολιτισμού, αθλητισμού και σε πολλά άλλα. Σε όλα αυτά, ο σύγχρονος εθελοντισμός έχει πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει. Ακόμα, ο εθελοντισμός έχει ρόλο να παίξει και στη στήριξη του κράτους, στη χάραξη πολιτικής. Άρα, ο εθελοντισμός, όπως αναδεικνύεται, είναι ένα σημαντικό στοιχείο μιας υγιούς κοινωνίας και υγιούς κράτους. Είναι αυτό που μπορεί να κάνει τη διαφορά και να αναβαθμίσει περισσότερο την κοινωνία.
Αναφέρατε πως στην Κύπρο ο εθελοντισμός ξεκίνησε μετά την εισβολή. Υπήρχε τότε κάποιος φορέας ή κάποιος οργανισμός;
Αναφέρατε πως στην Κύπρο ο εθελοντισμός ξεκίνησε μετά την εισβολή. Υπήρχε τότε κάποιος φορέας ή κάποιος οργανισμός;Όχι, ο εθελοντισμός αναπτύσσεται από διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις, που είναι πάρα πολλές. Κάποιες από αυτές είναι ο Ερυθρός Σταυρός, το ΠΣΣΕ, οι Πρόσκοποι. Είναι πολλές οι οργανώσεις οι οποίες αναπτύσσονται και δημιουργούνται, πάντοτε βάση των νομοθεσιών των κρατών, αλλά στην τελική είναι η κοινωνία των πολιτών που αναδεικνύει ανάγκες και κατευθύνει τον εθελοντισμό. Βάση αυτών των αναγκών, δημιουργούνται οργανώσεις ή οντότητες νομικές, μη κυβερνητικές, οι οποίες έχουν ένα συγκεκριμένο ρόλο και σκοπό.
Αυτή τη στιγμή να ξέρετε πως υπάρχουν στην Κύπρο 5400 οργανώσεις, που είναι λίγο πολλές, αλλά έχουν νομική οντότητα βάσει του Εφόρου Σωματείου, Ιδρυμάτων και Λεσχών, και για αυτό θέλουμε να αλλάξουμε το νομοθετικό πλαίσιο, για να υπάρχει και διαφάνεια στο οικονομικό και στον τρόπο λειτουργίας τους. Είναι ήδη στη Βουλή το νομοσχέδιο, αλλά πιστεύουμε ότι με αυτούς τους τρόπους θα αναβαθμιστεί ακόμα περισσότερο και θα παίξει ακόμα πιο σημαντικό ρόλο, γενικά, στην Κύπρο.
Ποια είναι η σημασία του εθελοντισμού στην κοινωνία μας;
Κοίταξε, ο ρόλος του εθελοντισμού, όπως έχω αναφέρει είναι πολυδιάστατος και πολυεπίπεδος. Είναι φυσικά, για θέματα φιλανθρωπίας, στήριξης άπορων οικογενειών. Όμως, είναι ο ρόλος του, όπως έχω αναφέρει και προηγουμένως, σε θέματα όπως π.χ. θέματα ευημερίας των ζώων. Βλέπουμε πολλές οργανώσεις να δραστηριοποιούνται σε αυτό τον τομέα, σε θέματα ισότητας, σε θέματα υγείας. Ειδικά στην υγεία έχουμε πάρα πολλές οργανώσεις εκεί που συμβάλλουν σημαντικά. Έχουμε τα θέματα του πολιτισμού αφού, πολλές οργανώσεις ασχολούνται με θέματα προβολής του πολιτισμού ή και του αθλητισμού. Πολλά σωματεία, αθλητικά, δραστηριοποιούνται με βάση την εθελοντική προσφορά για να κάνουν αθλητικές δραστηριότητες.
Ο εθελοντισμός είναι πολύ σημαντικό στοιχείο, γιατί πρέπει να καταλάβετε ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να καλύψει 100% τις ανάγκες της κοινωνίας. Είναι γι’ αυτό που ο εθελοντισμός έρχεται και ενδυναμώνει, από τη μια, τις υπηρεσίες του κράτους, χωρίς φυσικά, να αντικαθιστά την ευθύνη του κράτους. Από την άλλη, συμβάλλει σημαντικά και ως μοχλός πίεσης στα κράτη για να βελτιώσουν υπηρεσίες, να βελτιώσουν νομοθεσίες. Άρα, είναι και ο ρόλος των οργανώσεων, των εθελοντών, των ενεργών πολιτών να συμβάλουν ώστε να βελτιωθούν πράγματα στην κοινωνία ή στα κράτη. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό στοιχείο και εμείς προσπαθούμε και θέλουμε να το αναβαθμίσουμε ακόμα περισσότερο.
Όσον αφορά τα αθλητικά, πέρσι καλύψαμε και εμείς εθελοντικά το Πανευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Πρωτάθλημα Beach Volley στην Λάρνακα, και όπως είπε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Πανεπιστημιακού Αθλητισμού, ήταν μια από τις πιο ωραίες διοργανώσεις που έγιναν ποτέ, και ήταν βασισμένη σε εθελοντές.
Πολύ σωστά έχεις αναφέρει, όπως και οι Ολυμπιακοί Αγώνες βασίζονται σε εθελοντές έτσι και η διοργάνωση που έχετε αναφέρει, πέρσι αλλά και φέτος, που ολοκληρώθηκε πριν λίγες μέρες το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα U19, ήμουν εκεί και είχε πάλι πάνω από 300 εθελοντές. Είναι αυτά τα στοιχεία που πρέπει να αναδείξουμε και όχι μόνο. Συμβάλλουν στο να διοργανωθούν με επιτυχία διάφορες εκδηλώσεις ή Παγκόσμια τουρνουά, και δεν είναι μόνο αυτά που έχω αναφέρει προηγουμένως.
Κάτι εξίσου σημαντικό είναι και το κέρδος που έχουν οι εθελοντές. Δηλαδή, είναι εδώ η επιτυχία του εθελοντισμού, οι εθελοντές αναπτύσσουν και κερδίζουν νέες δεξιότητες, νέες γνώσεις, νέες εμπειρίες οι οποίες τους βοηθούν περαιτέρω στη ζωή τους. Και είναι αυτή η επιτυχία του εθελοντισμού, όλοι κερδίζουν και κανένας δεν χάνει. Άρα, έχουν και οι ίδιοι οι εθελοντές πάρα πολλά να κερδίσουν από την εμπλοκή τους. Μαθαίνουν να είναι ενεργοί πολίτες, βοηθούνται στην προσωπική τους ανάπτυξη απ’ τη μια και στη ψυχική τους υγεία απ’ την άλλη, και γενικότερα βοηθούν και την κοινωνία. Σε ένα πετυχημένο συνδυασμό εθελοντισμού, κερδίζουν και οι δύο.
Ποια είναι η σχέση της νεολαίας μας με τον εθελοντισμό;
Κοιτάξτε, η ομάδα στόχου εδώ του γραφείου είναι οι νέοι. Εκεί θα καλλιεργηθούν οι σωστές αξίες, εκεί θα καλλιεργηθεί η σωστή κουλτούρα, εκεί θα δώσουμε την ενθάρρυνση να εμπλακούν στα κοινά, να γίνουν ενεργοί πολίτες και είναι πάρα πολύ σημαντικό, ακριβώς, αυτό που έχετε αναφέρει στο πως μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Περνούμε μια περίοδο κρίσης, που οι νέοι έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς. Βλέπουμε και κάποια απομάκρυνση από τα κοινά, εντούτοις όμως, οι νέοι ενδιαφέρονται. Απλώς πρέπει να βρούμε τον τρόπο και τον λόγο να εμπλακούν στα κοινά. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να τους δώσουμε τα σωστά εργαλεία για να μπορούν να το κάνουν αυτό.
Οι νέοι της Κύπρου δεν είναι αδιάφοροι. Ενδιαφέρονται για τα κοινά, θέλουν να εμπλακούν αλλά αυτό που ζητούν είναι να εμπλακούν σωστά, με ένα αξιόπιστο τρόπο, το όφελος του οποίου θα φαίνεται. Υπάρχει ένας ικανοποιητικός αριθμός εμπλοκής των νέων στα κοινά εντούτοις θεωρούμε πως πρέπει να αυξηθεί περισσότερο. Όπως έχετε αναφέρει και εσείς, για παράδειγμα, στο φετινό και περσινό Beach Volley που διοργανώθηκε στη Λάρνακα, η μεγάλη πλειοψηφία των εθελοντών ήταν νέοι.
Πώς μπορεί μια διοργάνωση όπως το Running Under the Moon να βοηθήσει το έργο σας;
Πώς μπορεί μια διοργάνωση όπως το Running Under the Moon να βοηθήσει το έργο σας;Όπως έχω αναφέρει, ο τομέας του αθλητισμού στον εθελοντισμό είναι ένας από τους πιο μεγάλους τομείς – είναι σχεδόν το 1/3 της απασχόλησης των εθελοντών. Πρώτο και κύριο, ο εθελοντισμός τι θέλει να κάνει; Θέλει να ενεργοποιήσει τους πολίτες στα κοινά, ασχέτως ηλικίας. Πέρσι ένας αρκετά μεγάλος αριθμός συμπολιτών, οι περισσότεροι μη επαγγελματίες, ενεπλάκησαν για ένα βράδυ να τρέξουν κάτω από το φεγγάρι (όπως λέγεται και στα ελληνικά) ως τρόπος ψυχαγωγίας και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Επίσης, στη διοργάνωση αυτή, υπήρχαν και κάποιοι που βοήθησαν στην διοργάνωση της όλης δραστηριότητας, άρα βλέπεις ένα μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας να δραστηριοποιούνται και στη διοργάνωση, αλλά και στην εκδήλωση την ίδια και να λαμβάνουν μέρος. Αυτά είναι πολύ σημαντικά στοιχεία που πρέπει να κάνουν και οι τοπικές κοινωνίες, διότι είναι βασικό η τοπική κοινωνία να αγκαλιάσει παρόμοιες δράσεις, για να έχουν και περισσότερη επιτυχία.
Το “Running Under the Moon” είναι μια μεγάλη διοργάνωση που όσο πάει εμπεδώνεται περισσότερο, γίνεται θεσμός και ενδιαφέρεται όλο και περισσότερος κόσμος, άρα αυτού του είδους οι δράσεις είναι είναι η βάση στην καλλιέργεια της κουλτούρας, αλλά και στην αρχική σου εμπλοκή στον εθελοντισμό. Είναι μια καλή βάση στο να προχωρήσεις και παρακάτω και να ενθαρρύνεις την ενεργή συμμετοχή των πολιτών. Τέτοιου είδους δράσεις είναι πολύ σημαντικές, γιατί συνδυάζουν ψυχαγωγία, άθληση και κοινωνικοποίηση.
Ποιοι είναι οι στόχοι σας και τα σχέδια σας ώστε να φέρετε τον κόσμο, και ιδιαίτερα τους νέους, πιο κοντά στον εθελοντισμό;
Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα οφέλη είναι τόσα πολλά. Για παράδειγμα, ο εθελοντισμός είναι το πιο σημαντικό εργαλείο πρόληψης, όπως δείχνουν και έρευνες. Ναρκωτικά, παραβατικότητα, αλκοολισμός, όλα αυτά ο εθελοντισμός τα καταπολεμά. Τα οφέλη είναι πολυδιάστατα. Πώς μπορούμε να τους φέρουμε; Πρώτο και κύριο, ξεκινήσαμε απ’ τα σχολεία φέτος τον Γενάρη 2016. Έχουν όλες οι σχολικές μονάδες, απ’ τα δημοτικά ως τα λύκεια, το εγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς για εθελοντισμό και ενεργό πολίτη. Είναι βασικά, ένα βιβλιαράκι με βιωματικές, καλές πρακτικές ώστε οι εκπαιδευτικοί να εφαρμόζουν δράσεις στα σχολεία τους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό στην καλλιέργεια του πνεύματος από μικρή ηλικία μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων για εθελοντισμό.
Ένα άλλο εργαλείο είναι οι δημόσιες διαβουλεύσεις. Με τις δημόσιες διαβουλεύσεις, όπως έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, οι πολίτες να έχουν την ευκαιρία να μιλούν με τους Υπουργούς και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως έγινε 2 φορές ως τώρα, για θέματα που τους αφορούν, με ανοιχτή ατζέντα, με συζήτηση, με διάλογο. Με αυτό τον τρόπο φέρνουμε τους θεσμούς κοντά στον πολίτη. Έχουμε θεσμοθετήσει την «Μέρα του Πολίτη», μια μέρα η οποία αφιερώνεται στον πολίτη, στα δικαιώματα του και τις υπηρεσίες που του παρέχονται. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, είχαμε κάνει τον Δεκέμβριο του 2015 το άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 200 νέοι από λύκεια και πανεπιστήμια είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν πως λειτουργεί το Υπουργικό Συμβούλιο και μετά να κάνουν ερωτήσεις στους Υπουργούς και στον Πρόεδρο. Επίσης, ακριβώς για να δώσουμε και τη δυνατότητα αναβάθμισης του ρόλου των μη κυβερνητικών οργανώσεων και να φέρουμε και νέους κοντά να εμπλακούν και να γίνουν μέλη, δημιουργούμε τα ‘Σπίτια του Εθελοντή’, ένα στη Λάρνακα και ένα στη Λευκωσία. Σε αυτά τα σπίτια παρέχονται υποδομές, τηλέφωνα, γραφεία, διαδίκτυο, αίθουσα εκδηλώσεων, αίθουσα συνεδριάσεων σε οργανώσεις, και στεγάζονται ακριβώς για έχουν τις σωστές υποδομές οι οποίες θα τις βοηθήσει να είναι πιο αποδοτικές. Τώρα, είμαστε στη διαδικασία δημιουργίας της ‘Χάρτας του Ενεργού Πολίτη’, ένα βιβλιαράκι το οποίο καθορίζει το τι είναι ενεργός πολίτης και πως μπορεί να εμπλακεί.
Έχουμε, επίσης, στα σκαριά τη δημιουργία του εγγράφου πολιτικής της κοινωνίας των πολιτών, δηλαδή ένα έγγραφο πολιτικής το οποίο βάζει τη σχέση της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανώσεων και των ενεργών πολιτών σε μια άλλη, πιο δομημένη βάση συνεργασίας. Γιατί και οι νομοθεσίες θα δώσουν την δυνατότητα διαφάνειας στα οικονομικά των οργανώσεων, κάτι που θα αναβαθμίσει τον ρόλο τον μη κυβερνητικών οργανώσεων και στα μάτια των πολιτών. Η περισσότερη αξιοπιστία, ο καλύτερος συντονισμός των οργανώσεων, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικές στο έργο τους, και η ενθάρρυνση της τοπικής αυτοδιοίκησης να εμπλακεί περισσότερο σε αυτά τα θέματα θα βοηθήσουν πάρα πολύ. Κάτι ιδιαίτερα σημαντικό είναι η αναγνώριση όλων των δεξιοτήτων που κάποιος πολίτης μπορεί να αποκτήσει μέσω του εθελοντισμού, όπως έγινε και σε άλλες χώρες, που θα είναι και σαν κίνητρο ακριβώς για να εμπλακούν περισσότεροι νέοι στον εθελοντισμό. Για να μην ξεχνούμε, μέσω του εθελοντισμού αποκτάς κάποιες δεξιότητες που δεν μπορεί να σου δώσει η επίσημη εκπαίδευση.
