‘Oταν τα ταξίδια γίνονται στενάχωρα, είναι επειδή…

Παρασυρόμενος κι εγώ από την ξεγνοιασιά της αίσθησης του να ζεις σε μια χώρα όπου νιώθεις πως κάθε μέρα είναι για ‘σένα κάτι πρωτόγνωρο.

Σαφώς και τα όσα γνώριζες, ή τα λιγοστά που μπορεί να άκουσες για το χώρο αυτό, δεν σε αφήνουν να έχεις την αίσθηση ότι αυτό που θα συναντήσεις ευφραίνει καρδία. το παγωμένο όμως πρωινό της επίσκεψης συνέβαλε με τον τρόπο του στη δημιουργία μιας αμηχανίας μέσα μου.

Καλωδιοθήκαμε με ακουστικά ώστε να μπορούμε να ακολουθήσουμε την ”ξενάγηση” στο χώρο – “λες και δεν ήταν αρκετά όσα μπορεί να δεις“, σκέφτηκα. Δεν χρειάζονται πολλά να ακούσεις, αφού αυτά που έβλεπες μιλούσαν στα μάτια κάθε ευσυνείδητου πολύ καλύτερα.

”Η δουλειά σε απελευθερώνει”, αναγραμμένο στην πύλη του στρατοπέδου ήταν αρκετό ώστε να σε προβληματίσει στα πρώτα μόλις λεπτά. Μια προπαγανδιστική φράση που χρησιμοποιήθηκε ώστε να δημιουργεί την αίσθηση ασφάλειας στους πρώτους εκείνους επισκέπτες του χώρου αυτού με τα συρματομπλέγματα, που μόνο ελευθερία δεν θύμιζε.

Εντάξει, βλέπεις ότι κοιμόντουσαν σε δωμάτια με άθλιες συνθήκες υγιεινής, σχεδόν ο ένας πάνω στον άλλο, ντυμένοι με τα ίδια ρούχα, κοντοκουρεμένοι άντρες και γυναίκες και σηματοδοτημένοι.

Τι να νιώσεις όμως σαν επισκέπτης από αυτά; Αφού το βράδυ θα πας στο καθαρό μαξιλάρι σου. Από κτίριο σε κτίριο το μόνο που μπορούσες να νιώσεις ήταν το κρύο που δεν ήξερες όμως αν προερχόταν από την ιδέα για το χώρο ή τον καιρό, μάλλον και τα δύο.

Τολμώ να πω πως Ναι, η τουριστικοποιημένη φάση με τα καλώδια και οι μικρές ομάδες με ξεναγούς και επισκέπτες  δεν σε άφηναν να παγώσεις στην ιδέα της φρίκης…

Αυτά που θα συναντούσες καθώς προχωρούσες, δεν θα σε άφηναν όμως για πολύ ασυγκίνητο.

Παρακάτω συναντήσαμε τα προσωπικά αντικείμενα των ανθρώπων που το βίωσαν. Βαλίτσες, βούρτσες οικιακά σκεύη, ρούχα, γυαλιά, πρόσθετα ανθρώπινα μέλη όλα σε μεγάλες ποσότητες και όλα ”ζωντανά”.

“Τι θα πρωτοπάρεις εσύ”, σκέφτηκα, “αν αύριο σου έλεγαν ότι δεν θα γυρίσεις ξανά πίσω, γιατί το να φύγεις από τον τόπο που βρίσκεσαι είναι ότι καλύτερο μπορεί να σου συμβεί;”

Στη σκέψη μου αυτά τα δευτερόλεπτα, με τα σημερινά δεδομένα, έμοιαζαν όλα σημαντικά και όλα ασήμαντα. Τι να το κάνεις το τηλέφωνο, αφού θα έφευγες με όλη σου την οικογένεια και τι να το κάνεις το τηγάνι αφού δεν ξέρεις που θα βρεις φαΐ για να ψήσεις;

Πήραν όμως πολλά και πάλι δεν χρειάστηκαν, αφού πολλοί τα έχασαν από τα πρώτα λεπτά της άφιξης τους. Η αίσθηση όμως που σου έμενε βλέποντας τα αντικείμενα, δεν ήταν αν ήταν σημαντικά ή όχι.

Το σημαντικό ήταν ότι αυτοί οι άνθρωποι, όντως ήλπιζαν ότι έρχεται κάτι καλύτερο, μια νέα ζωή.

Το κλειστό Βlock που δεν επισκεφθήκαμε ήταν αυτό που ότι και να έβλεπες αν επιτρεπόταν δεν θα μπορούσε να σου δώσει να  καταλάβεις  ούτε στο ελάχιστο το τι μπορεί να γινόταν εκεί. Ήταν οι αίθουσες όπου γίνονταν τα πειράματα, ώστε να να απαντηθούν οι εγωιστικές απορίες περιέργειας των γιατρών.

Σε σειρά αυτή τη φορά οδηγόμασταν σε κάτι πιο στενά δωμάτια, ο ένας πίσω από τον άλλο με προορισμό τις αίθουσες μπάνιου των πρώτων επισκεπτών. Ακούγοντας τη ξεναγό σάστισα και κουράστηκα.. γιατί να δω -λέω- το χώρο που έκαναν μπάνιο;

Αυτή ήταν και η μοναδική μικρή αίσθηση ταύτισης μαζί τους, όταν καθώς φτάσαμε συνειδητοποιήσαμε  ότι με τον ίδιο τρόπο, την ίδια ιδέα που εμείς οδηγηθήκαμε εκεί έτσι συνέβαινε και τότε. Με τη διαφορά ότι  αυτοί γυμνοί νομίζοντας ότι θα κάνουν μπάνιο, στο χώρο ελευθερώνονταν δηλητηριώδη αέρια (Ζyklon B) και τελικά ήταν χώρος θανάτωσης των ανυποψίαστων.

Τα κρεματόρια, οι φούρνοι όπως είναι γνωστοί, και ήταν σημαντικό γιατί μόνο με αριθμούς καταλάμβαινες την έκταση της φρικιαστικής κατάστασης. Περίπου 340 σώματα καίγονταν 24 ώρες το 24ωρο.

Όμως για 6, 8, 10 μέρες, κλεισμένος σε ένα  βαγόνι με άλλα 80 άτομα χωρίς επιπλέον φαγητό, νερό και λιγοστό οξυγόνο, όπως και ταξίδευαν εκείνοι για να φτάσουν στα στρατόπεδα -ένα από αυτά το Μπιρκενάου-, η μόνη απόφαση που τελικά θα ήθελες να είχες πάρει θα ήταν το να μην πας.

Δεν έχει και ιδιαίτερη σημασία άλλωστε, αφού εκεί ήταν ουσιαστικά ο χώρος όπου όλα τελείωναν και όλα ξεκινούσαν. Η διαλογή όσων φαίνονταν χρήσιμοι και η άμεση θανάτωση των υπολοίπων.

Καλύτερη αίσθηση για το πόσο σημαντική ήταν εκείνη η στιγμή της άφιξης τους,  μου δημιουργήθηκε όταν άκουσα τον Ελληνοεβραίο Μοσιέ Αελιών, ένας από τους τελευταίους επιζώντες του Άουσβιτς, να μιλά για τη δική του εμπειρία. Το σημείο όπου ανέφερε πως η 16 ετών αδερφή του οδηγήθηκε στο θάνατο μόνο μέσα από την απόφαση της οικογένειας του, ώστε να μην χωριστεί από τις υπόλοιπες γηραιότερες γυναίκες, δεν σου αφήνει κανένα περιθώριο να σκέφτεσαι πλέον ποια μοιάζει η πιο ”λογική απόφαση”.

Άλλωστε δεν είμαι ούτε ο αρμόδιος γι’ αυτό. Ούτε επίσης να παρουσιάσω πολιτικές απόψεις για λαούς και ηγέτες αυτά είναι προσωπικές επιλογές και τα αφήνω στη δική σου κρίση.

Τα ταξίδια γίνονται λοιπόν κάποιες φορές στενάχωρα, γιατί δεν υπάρχουν παντού όμορφες παραλίες, ιστορικά κάστρα  και ανθισμένοι κήποι.

Όπου κάποτε συνέβη ένα γεγονός που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Ένα γεγονός που αφορά τον άνθρωπο και τις επιλογές του. Ακόμα και το να επισκεφτείς ένα τέτοιο χώρο, είναι δική σου επιλογή. Δεν λέω ότι πρέπει να γίνει, ότι πρέπει να το επισκεφτεί ο καθένας μας.

Λέω όμως με σιγουριά ότι θα σε φέρει πιο κοντά στο να δεις ότι το δικαίωμα της προσωπικής επιλογής. Είναι ένα από τα σημαντικότερα εφόδια που κατέχεις.

Ίσως το να αποφεύγεις να ζήσεις κάποιες εμπειρίες είναι μια λύση που συνεχίζει την ευεξία σου ίσως πάλι και να σου προσφέρει κάτι που δεν περίμενες. Τα ταξίδια είναι αυτά που μπορούν να σου χαρίσουν και τα δύο, αλλά είσαι πάντα κερδισμένος, και αυτό είναι το  πιο ωραίο κομμάτι τους.

Κι αν τελικά τα ταξίδια κάποτε γίνονται στενάχωρα, είναι γιατί φτάνεις σε μέρη που κάποτε σταμάτησε η Ανθρωπιά.

Δες επίσης: “Η ελπίδα δεν πεθαίνει ούτε στο Άουσβιτς” – Όσα ακούσαμε από τον Ελληνοεβραίο Μοσέ Αελιών!