Ο κάθε λαός χρησιμοποιεί στο λόγο του διάφορα σχήματα λόγου, όπως φράσεις, παροιμίες εμπειρικά αποφθέγματα και άλλα.
Έτσι κι εμείς οι Κύπριοι, συνδυάζουμε κιόλας μερικές από αυτές με το Πάσχα. Μερικές από αυτές μπορεί και να τις γνωρίζεις, να τις έχεις ξανακούσει. Τις μαζέψαμε για ‘σένα και σου τις παρουσιάζουμε αλφαβητικά.
* Σημείωση: Περιέχεται υλικό από το βιβλίο “Ιδιωματισμοί και αλληγορικές εκφράσεις της κυπριακής διαλέκτου”, της Μυριάνθης Παναγιώτου – Παπαονησιφόρου.
Δες τις πιο κάτω:
1“Άφηκες με επί ξύλου κρεμμάμενον…”
Κι όμως, όσο κι αν το φοβάσαι, δεν έχει καμία σχέση με σαδισμό, κανιβαλισμούς ή πραγματική αναπαράσταση του Θείου δράματος!
Η φράση αυτή σημαίνει ότι μου υποσχέθηκες κάτι και με έστησες.
2“Έκαμεν Κύριον Πάσκα!”
Το άτομο στο οποίο αναφέρεται η φράση αυτή, υπονοείται ότι έφαγε καλά ή ότι έφαγε της χρονιάς του, με την ειρωνική έννοια.
Όπως σωστά αντιλαμβάνεσαι, βασίζει τη σημασία του στο πλούσιο γεύμα της Κυριακής του Πάσχα (της Ανάστασης).
3“Επάτησα Σταυρόν!”
Για τους θρήσκους ακούγεται αρκετά βλάσφημη ως έκφραση, κι όταν μάθουν τι σημαίνει, μπορεί και να νευριάσουν.
Με άλλα λόγια σημαίνει “ορκίστηκα“, όπως ακριβώς και το “φιλώ σταυρόν” που λέγαμε μικροί! Το θυμάσαι;
4“Ήρτεν σαν το αυκόν το κότσιηνον!”
Και ναι! Αυτή η φράση είναι η πρώτη που η μεταφορική της έννοια έχει έμμεσα σχέση με την κυριολεκτική!
Σημαίνει ότι το άτομο ή το γεγονός για το οποίο λέγεται, ήρθε φέρνοντας ευχάριστη έκπληξη και ευθυμία, όπως φέρνουν τα κόκκινα αυγά που υποδηλώνουν ότι έφτασε το Πάσχα.
5“Που τον Αννάν στον Καϊάφαν…”
Όπως ήδη θα κατάλαβες, η φράση αυτή δεν έχει και την καλύτερη σημασία.
Όταν κάποιος τη χρησιμοποιεί στα λεγόμενα του, εννοεί ότι βρίσκει συνεχώμενα εμπόδια και έχει έρθει σε απόγνωση.
6“Την κότσιηνην Πέφτην τζιαι το άσπρον Σάββατον!”
Για το τέλος αφήσαμε μια εκδοχή που χρησιμοποιείς κι εσύ κι εγώ και όλοι μας, στη σύντομη εκδοχή της!
Όπως ήδη θα γνωρίζεις, η συγκεκριμένη φράση υποδηλώνει θυμό για άπειρες υποσχέσεις που ακούσαμε και για αποτελέσματα που τελικά δεν είδαμε!
Εσύ ποια άλλη ατάκα γνωρίζεις; Ψήφισε πιο κάτω!
