Το ευρωπαϊκό έργο με τίτλο “Δημιουργία Δικτύου Μικρο-Αποθεμάτων Φυτών στην Κύπρο για τη Διατήρηση Ειδών και Οικοτόπων Προτεραιότητας” (ακρωνύμιο PLANT-NET CY), επιλέγηκε, μετά από αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως ένα από τα δέκα καλύτερα έργα σε ολόκληρη την Ευρώπη που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE και ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2013. Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE αποτελεί το κύριο χρηματοδοτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για ενίσχυση της προσπάθειας κάθε μέλους – κράτους που γίνεται για τη διατήρηση της φύσης και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης. Το έργο PLANT-NET CY ανήκει στην κατηγορία των έργων LIFE Nature, τα οποία επικεντρώνονται στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας της γηραιάς ηπείρου.
Η επιτυχία του έργου PLANT-NET CY οφείλεται κυρίως στις καινοτομίες που εφάρμοσε το έργο καθώς και στην άριστη συνεργασία μεταξύ των συνεργαζόμενων φορέων του που ήταν δύο κυβερνητικοί φορείς, Τμήμα Περιβάλλοντος και Τμήμα Δασών (Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος), δύο Πανεπιστημιακοί φορείς, Μονάδα Διατήρησης της Φύσης – Πανεπιστήμιο Frederickκαι Τμήμα Βιολογίας – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και δύο μη κυβερνητικοί φορείς, Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου και Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών UNDP-ACT. Τον επιστημονικό συντονισμό του έργου είχε ο Διευθυντής της Μονάδας Διατήρησης της Φύσης του Πανεπιστημίου Frederick Δρ Κώστας Καδής. Ο προϋπολογισμός του έργου ήταν περίπου 1.5 εκατομμύρια Ευρώ και το πρόγραμμα LIFE χρηματοδότησε το 69% του συνολικού προϋπολογισμού. Το υπόλοιπο αποτέλεσε ιδία συνεισφορά των συνεργαζόμενων φορέων του.
Το έργο PLANT-NET CY αποτέλεσε μια καινοτόμο προσπάθεια προστασίας και διατήρησης ιδιαίτερων στοιχείων της Κυπριακής φύσης. Κύριος στόχος του ήταν η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης τεσσάρων μοναδικών ειδών χλωρίδας και δύο τύπων οικοτόπου της Κύπρου. Τα φυτά και οι οικότοποι αυτοί εμφανίζονται αποκλειστικά στην Κύπρο (ενδημικά/οί) και προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ). Για την επίτευξη του στόχου του, το έργο υιοθέτησε την προσέγγιση των Μικρο-Αποθεμάτων Φυτών (ΜΑΦ), με σκοπό τη συνεχή παρακολούθηση και εφαρμογή στοχευμένων μέτρων για τη διατήρηση των πληθυσμών των τεσσάρων φυτών και των δύο οικότοπων. Τα ΜΑΦ είναι συνολικά πέντε, και βρίσκονται σε τέσσερεις περιοχές του Ευρωπαϊκού Δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (περιοχή Μιτσερού, Κοιλάδα Κέδρων – Κάμπος, Χερσόνησος Ακάμα και περιοχή Ασγάτας).
Σημαντική τακτική του έργου PLANT-NET CY αποτέλεσε η έντονη προσπάθεια για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών σε σχέση με τους στόχους του, καθώς και η ελεγχόμενη συμμετοχή του κοινού σε επιλεγμένες δραστηριότητες διατήρησης. Η Μονάδα Διατήρησης της Φύσης (Πανεπιστήμιο Frederick), πέρα από την οργάνωση και υλοποίηση των δραστηριοτήτων διατήρησης, συμμετείχε σε διάφορες εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε θέματα περιβάλλοντος που αφορούσαν μαθητές και φοιτητές, εκπαιδευτικούς, επιστήμονες και ερευνητές, πολίτες με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα (αγροτουρισμός, τέχνες) και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Σημαντικό επίτευγμα του έργου αποτέλεσε η ένταξη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την προσέγγιση των ΜΑΦ στον επίσημο «Οδηγό Εφαρμογής Προγράμματος Σπουδών Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» για εκπαιδευτικούς της Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Το βραβείο «Best LIFE Nature project» αποτελεί αναγνώριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της προσπάθειας που έγινε μέσα από το έργο PLANT-NET CY για τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς της Κύπρου και της Ευρώπης, ευρύτερα. Αυτό αποδεικνύει για μία ακόμα φορά ότι η Κύπρος μπορεί να θεωρηθεί άξιος εταίρος στην εφαρμογή καινοτόμων πρακτικών για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Η βράβευση θα γίνει στις Βρυξέλλες, την 29η Απριλίου 2014. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα 10 καλύτερα έργα διαγωνίζονται τώρα στα πλαίσια της ανάδειξης των τριών «Best of the Best» έργων LIFE Nature του 2013. Τα καλύτερα των έργων LIFE Nature αποτελούν άριστα παραδείγματα πρακτικών για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και του φυσικού περιβάλλοντος όσον αφορά την καινοτόμο προσέγγιση που ακολουθούν και τον σχεδιασμό τους που συντείνει στην επιτυχή τους υλοποίηση.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο PLANT – NET CY στην ιστοσελίδα www.plantnet.org.cy.
