Διεθνή διάκριση έλαβε ο απόφοιτος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, αρχιτέκτονας Κωνσταντίνου Μάρκου, στο Διεθνή Διαγωνισμό για το σχεδιασμό πολιτισμικού κέντρου στον Νομό Μπάμιγιαν του Αφγανιστάν, όπου πριν από μερικά χρόνια το καθεστώς των Ταλιμπάν είχε καταστρέψει ανυπολόγιστης αξίας αγάλματα του Βούδα, προκαλώντας την κατακραυγή της διεθνούς κοινότητας.
Ο νεαρός αρχιτέκτονας απέσπασε, μαζί με τον, επίσης, αρχιτέκτονα Κώστα Νικολάου, ένα από τα πέντε πρώτα βραβεία, με την πρόταση τους «Μετά -συγκρουσιακό Αφγανιστάν: Ένα μνημείο ειρήνης».
Στον διαγωνισμό, που προκηρύχθηκε τον Νοέμβριο του 2014, έλαβαν μέρος 4.500 αρχιτεκτονικά γραφεία από όλο τον κόσμο και τελικά παραδόθηκαν 1.070 συμμετοχές από 117 χώρες. Τον διαγωνισμό χορήγησαν οι: η UNESCO, η Ισλαμική Δημοκρατία του Αφγανιστάν και η Δημοκρατία της Κορέας.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης εξέφρασε τα θερμά του συγχαρητήρια στον απόφοιτο Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και αρχιτέκτονα του έργου, τονίζοντας ότι η βράβευσή του αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα πετυχημένης διαδρομής ενός απόφοιτου του Πανεπιστημίου Κύπρου, κάτι το οποίο μας κάνει όλους, ως πανεπιστημιακούς δασκάλους, περήφανους.
Ο απόφοιτος αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, Κωνσταντίνος Μάρκου, ανέφερε ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου του χάρισε, όχι μόνο τις γνώσεις για να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες του εν λόγω διαγωνισμού αλλά προπάντων του δίδαξε πόσο σημαντική είναι η κατάκτηση παιδείας. Της παιδεία που απουσιάζει δυστυχώς, λόγω της πολιτικής αστάθειας αλλά και της οικονομικής, σε μετα-συγκρουσιακούς τόπους όπως είναι το Αφγανιστάν. «Έτσι, λοιπόν, το πολιτισμικό κέντρο, σε μια εποχή ανεξαρτησίας και ειρήνης για τον κόσμο του Αφγανιστάν, θα αποτελέσει σύμβολο, όσο γενναίο και αν ακούγεται από μέρους μου, όχι για την «αρχιτεκτονική» που το ορίζει αλλά κυρίως για τον σκοπό που πρεσβεύει. Για τον σκοπό που κάποτε χάθηκαν μάχιμες ζωές. Και για τον ίδιο σκοπό, της παιδείας, άξιζε να συνεισφέρουμε, μέσα από τη δική μας πρόταση, που σκοπό είχε να αναδείξει όλες αυτές τις προβληματικές, κατασκευάζοντας εικόνες, ως το βασικό και μοναδικό εργαλείο. Εικόνες ενός οράματος. Εικόνες απορρέουσες από ένα μεγαλεπήβολο προσωπικό άλμα δύο νέων που διατηρούν ελπίδα για ένα άλλο μεγαλεπήβολο άλμα του κόσμου του Αφγανιστάν που αναζητεί αυτήν τη χαμένη και καπηλευμένη ελπίδα», ανέφερε ο κ. Μάρκου.
Η κοιλάδα του Μπάμιγιαν, ως ένα μετά-συγκρουσιακό τοπίο αποτελεί ένα ισχυρό ιστορικό παράδειγμα όπου οι πολιτικές συγκρούσεις και οι κοινωνικές ανακατατάξεις θυσίασαν, στον βωμό ενός θεοκρατικού καθεστώτος, την αρχαιολογία της πόλης. Την αρχαιολογία ως ένα παράγωγο υλικών διαστάσεων ενός ολόκληρου πολιτισμού. Όπως ανέφερε ο Κωνσταντίνος Μάρκου, «η αντίσταση όμως του κόσμου ήταν αυτή που με ενδυνάμωσε, όσο ρομαντικό και αν ακούγεται. Ενός κόσμου που εγκατέλειψε σχολεία και εκπαιδευτικά ινστιτούτα επί εποχής κατάληψής τους από την Σοβιετική Ένωση γιατί αρνούνταν να ασπαστούν τις δικές τους ιδεολογίες και «παραδόσεις», όπως και την ίδια τους τη γλώσσα, ύστερα από εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Η αρχιτεκτονική της ανάπτυξης κατοικεί σήμερα σε ερείπια. Αυτή που κατασκεύασε υποδομές ως μηχανές εξαναγκασμού».
Λίγα λόγια για το βραβευθέν Έργο
Το έργο σχολιάζει την έννοια του πολιτισμού, όχι μόνο μέσα από τις διάφορες ποιητικές ερμηνείες που του έχουν αποδοθεί, αλλά κυρίως, μέσα από φαινομενικά αόρατα κοινωνικά και πολιτικά πλαίσια. Η καταστροφή της αρχαιολογίας της κοιλάδας ή αλλιώς η παρουσία των κενών χώρων αρχαιολογικής σημασίας μαρτυρούν την ανάγκη επανεξέτασης αυτής της έννοιας όχι μόνο ως ένα θετικό κοινωνικό όριο αλλά και ως ένα στοιχείο έντονου συγκρουσιακού χαρακτήρα με υλικές προεκτάσεις.
