ΣΧΟΛΕΙΟ: Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνεις;
Αν είσαι γ’ γυμνασίου και δεν έχεις αποφασίσει τι κλάδο να επιλέξεις, πρέπει να βασιστείς σε κάποια κριτήρια. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να σου ξεκαθαρίσω ότι οι επιλογές των φίλων σου δεν αποτελούν επ’ ουδενί ένα από αυτά.
Με άλλα λόγια, δεν θα επιλέξεις τι θα ακολουθήσεις βάσει των φίλων σου. Μπορεί όλοι να επέλεξαν το ίδιο πράγμα, δεν θα το κάνεις κι εσύ απλά και μόνο για να είσαι μαζί τους, για να συνεχίσεις να είσαι μέλος της παρέας.
Αν είναι δυνατή η φιλία σας θα κρατήσει. Μπορείτε κάλλιστα να βρίσκεστε στα διαλείμματα ή εκτός σχολείου. Για παράδειγμα, αν εσύ να θέλεις να γίνεις αισθητικός, μάγειρας ή μηχανικός θα σε ωφελούσε αν πήγαινες τεχνική σχολή, οπότε μην πας λύκειο επειδή οι φίλοι σου θα είναι εκεί.
Μην ξεχνάς ότι όπου κι αν βρίσκεσαι, όποια κι αν είναι η επιλογή σου μπορείς να κάνεις νέες φιλίες και γνωριμίες, οπότε μην σε απασχολεί.
Εννοείται ότι δεν θα επιλέξεις τυχαία. Παρά το νεαρό της ηλικίας σου καλείσαι να πάρεις μια απόφαση που ενδέχεται να καθορίσει το μέλλον σου αν σκοπεύεις να σπουδάσεις σε δημόσια ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Μην αγχώνεσαι, δεν πρόκειται να βελτιώσει την κατάσταση, μόνο να την χειροτερεύσει. Αν έχεις πάρει μια απόφαση, μην επηρεάζεσαι και μην ακούς τους άλλους. Θα ήθελα επίσης να σου διευκρινίσω, ότι σε καμιά περίπτωση δεν θα επιλέξεις κάτι που δεν θέλεις απλά επειδή σε παρότρυνε η οικογένεια σου, ή κάποιο άλλο άτομο της εμπιστοσύνης σου. Εσένα αφορά και εσύ θα επιλέξεις!
Ένα από τα κριτήρια σου για να πάρεις την απόφαση πρέπει να είναι η κλίση σου, τα μαθήματα δηλαδή στα οποία είσαι καλύτερος/η, ή έστω στα μαθήματα που πετυχαίνεις καλύτερες επιδόσεις με τον λιγότερο δυνατό κόπο. Δεν έχεις βρει που έχεις ταλέντο; Πάρε το δελτίο επιδόσεων σου του περασμένου τετραμήνου και δες σε ποια μαθήματα έχεις τους ψηλότερους βαθμούς και σκέψου αν σ’ ευχαριστεί να τα ακολουθήσεις.
Ένας άλλος τρόπος να ξεκαθαρίσεις τα πράγματα είναι ο εξής: κατά τη διάρκεια των μαθήματων στο σχολείο (ανεξαρτήτως του καθηγητή) ή κατά το διάβασμα στο σπίτι, σε ποια μαθήματα περνά πιο γρήγορα κι ευχάριστα η ώρα, ποια μαθήματα κατανοείς περισσότερο; Φερ’ ειπείν, αν δυσκολεύεσαι στα μαθηματικά, ή στη φυσική οι επιδόσεις σου δεν είναι οι επιθυμητές παρόλο που διαβάζεις επαρκώς, θα ήταν φρόνιμο να αποφύγεις το πρακτικό (μαθηματικά-φυσική κατεύθυνσης).
Αν είσαι αναποφάσιστος, δεν έχεις καταλήξει σε 2-3 επιλογές για σπουδές, μην επηρεάζεσαι από τους συμβούλους ή άλλους που τείνουν να μιλούν για την εκπαίδευση. Ο λόγος; Όχι ότι δεν είναι άρτια καταρτισμένοι, ούτε επειδή θα σου πουν ανακρίβειες. Ο λόγος είναι ότι στην προσπάθεια τους να σε κατατοπίσουν, ενδεχομένως να σε γεμίσουν αμφιβολίες ή να σε κάνουν να σκέφτεσαι περισσότερες επιλογές απ’ ότι προηγουμένως. Μην περιμένεις να πας σε κάποιον ειδικό και να σου πει τι θα σπουδάσεις, δεν είναι συνετό και κατ’ επέκταση είναι πολύ ριψοκίνδυνο. Η ζήτηση, ο κορεσμός σ’ ένα επάγγελμα δεν μπορούν να προβλεφθούν, τα πράγματα μεταβάλλονται διαρκώς. Μην βασίζεσαι στις ώρες εργασίας και στον μισθό, πάνω απ’ όλα πρέπει να είναι κάτι που θα το αγαπάς.
Ενημερώσου! Συνέχεια δημιουργούνται νέα επαγγέλματα, νέοι κλάδοι σπουδών. Μην εμμένεις στα παραδοσιακά επαγγέλματα, ψάξε το και θα δεις ότι υπάρχουν κι άλλα που μάλλον σου ταιριάζουν περισσότερο. Οπότε, δεν είναι απαραίτητο αν επιλέξεις πρακτικό να γίνεις γιατρός ή αν επιλέξεις κλασικό να γίνεις δικηγόρος ή εκπαιδευτικός. Think outside the box!
Λάβε υπόψιν σου πως κατά τη μετάβαση από το γυμνάσιο στο λύκειο θα αλλάξουν πολλά. Ένα από αυτά είναι τα μαθήματα. Επιπλέον, οι καθηγητές έχουν διαφορετική αντιμετώπιση απέναντι στους μαθητές και περισσότερες απαιτήσεις. Θα νιώσεις το αίσθημα από τη μια της ανεξαρτησίας εν μέρει και από την άλλη της ευθύνης. Πιθανώς, θέλεις να σου απαντήσω το ερώτημα που σε απασχολεί τελευταίως, αν είσαι γ’ γυμνασίου: Είναι πιο δύσκολο το λύκειο από το γυμνάσιο; Η απάντηση μου είναι ότι εξαρτάται. Δες το όπως τη μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο, πολλά πράγματα αλλάζουν. Σίγουρα θα υπάρξουν πράγματα που θα σε δυσκολέψουν, ωστόσο για το αν θα το βρεις δύσκολο ή όχι θα εξαρτηθεί από την επιλογή της κατεύθυνσης σου και για το αν οι δυνατότητες σου ανταποκρίνονται στην εν λόγω επιλογή.
Αν είσαι α’ λυκείου και ακόμη δεν έχεις κατασταλάξει σου προτείνω στα μαθήματα που καλείσαι να διαλέξεις να συμπεριλαμβάνεται μια ξένη γλώσσα, διότι θα σε διευκολύνει σχετικά και στο διάβασμα και στη βαθμολόγηση μετέπειτα καθώς δεν είναι τόσο απαιτητικές όσο άλλα μαθήματα. Φυσικά, είναι θέμα και πάλι ενδιαφερόντων, αν δεν σου αρέσουν οι ξένες γλώσσες φρόντισε ένα εκ των δύο μαθημάτων που θα επιλέξεις να είναι ευκολότερο από το άλλο, για να σε ξεκουράζει λίγο. Επίσης, προτού επιλέξεις κάποιο μάθημα βεβαιώσου ότι γνωρίζεις περί τίνος πρόκειται και πως δεν θα βρεθείς προ εκπλήξεως και να μετανιώσεις, μιας και το επέλεξες εκ παραδρομής ή αφότου άκουσες ότι είναι χρήσιμο ή θα σε βοηθήσει. Πώς μπορείς να σιγουρευτείς;
Μπες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (moec.gov.cy), στο εκπαιδευτικό υλικό και ρίξε μια ματιά στο βιβλίο του συγκεκριμένου μαθήματος: Σε ενδιαφέρει, ή είναι παντελώς αδιάφορο; Αν η σπουδή που θέλεις να ακολουθήσεις σου επιβάλλει και τα τέσσερα μαθήματα να είναι δύσκολα, σου εύχομαι υπομονή και επιμονή.
Είτε είσαι α’, β’ ή γ’ λυκείου και δεν τα βγάζεις πέρα, δυσκολεύεσαι αφάνταστα, δεν είσαι ικανοποιημένος/η, τα αποτελέσματα σου δεν ανταποκρίνονται στην προσπάθεια σου, νιώθεις ότι χάνεις το χρόνο σου, δεν μπορείς να κατανοήσεις ή να αφομοιώσεις τη διδακτέα ύλη, αφενός ηρέμησε και πάρε μια βαθιά ανάσα, μην απελπίζεσαι. Αφετέρου, κάνε άμεσα -χωρίς αναβολή και δεύτερες σκέψεις- αίτηση για αλλαγή κλάδου μέσω κατατακτήριων εξετάσεων. Μην σκεφτείς ούτε την αλλαγή συμμαθητών, ούτε την αλλαγή καθηγητών. Εστίασε στα νέα μαθήματα, προετοιμάσου για τις εξετάσεις και όλα θα πάνε κατ’ ευχή και κατ’ επιθυμία.
Είσαι γ’ λυκείου; Φαντάζομαι ακούς συνέχεια τη λέξη «ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ» και όλως τυχαίως όλοι οι καθηγητές έγιναν ημερολόγια, υπενθυμίζοντας σου καθημερινώς τους μήνες ή τις μέρες που απέμειναν. Μην αγχώνεσαι, είναι όπως όλες τις προηγούμενες εξετάσεις αν είσαι προετοιμασμένος θα γράψεις. Αν το γραπτό είναι ασυνήθιστα δύσκολο ή υπάρχει λάθος/ ασάφεια μην τα παρατήσεις, κατά πάσα πιθανότητα θα είναι πολλή η αναγωγή και αν όντως υπάρχει λάθος θα δοθούν οι μονάδες.
Μπορεί να σπαταλάς πολλές ώρες για τρίωρα/επιπρόσθετα μαθήματα στα φροντιστήρια ή πολύωρο διάβασμα στο σπίτι που μοιάζει αβάσταχτο, πίστεψε με όλη η γ’ λυκείου θα σου φανεί σαν να πέρασε σε μια μέρα στο τέλος. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να διαβάζεις, να βάλεις τα δυνατά σου και να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς. Το άγχος, η απογοήτευση και η κατάθλιψη δεν θα σε βοηθήσουν πουθενά, ηρέμησε και απόλαυσε όσο γίνεται τα ξέγνοιαστα -τρόπος του λέγειν- μαθητικά σου χρόνια που φεύγουν ανεπιστρεπτί.
Βάλε στόχους, πίστεψε στον εαυτό σου και θα τα καταφέρεις.
Αν εντούτοις, αποτύχεις στις Παγκύπριες εξετάσεις, δεν είναι το τέλος του κόσμου. Κάθε εμπόδιο για καλό, έτσι δεν λένε; Αν έχεις τη ψυχική δύναμη, να ξαναδώσεις σε συγχαίρω. Με στατιστική ακρίβεια, όσοι δίνουν Παγκύπριες για δεύτερη φορά πετυχαίνουν κατά κανόνα καλύτερες θέσεις, λόγω της πρότερης εμπειρίας τους αλλά και της προετοιμασίας για δύο συναπτά έτη. Αν όχι, μπορείς να στείλεις αιτήσεις σε ιδιωτικά πανεπιστήμια τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Μην στεναχωρηθείς και μην τα βάλεις κάτω, αν θέλεις να σπουδάσεις, θα σπουδάσεις. Αναντίρρητα, θα σε δεχτούν σε κάποιο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο/κολλέγιο.
Όσο για το βαθμό του απολυτηρίου; Όταν πηγαίνεις για συνέντευξη για δουλειά (interview) πλέον δεν κοιτάζουν το πτυχίο και ψάχνουν το μεταπτυχιακό, λες να κολλήσουν στο βαθμό του απολυτηρίου σου; Δεν νομίζω…
Ακόμη θυμήσου ότι δεν κάνουν όλα τα μαθήματα για όλους. Όπως προανέφερα μην ακούς τα διάφορα που λέγονται. Μην επιλέξεις τα μαθηματικά επειδή «ανοίγουν πόρτες», μπορεί να μην σου ταιριάζουν.
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ: Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνεις;
Τα φροντιστήρια δεν είναι πανάκεια, ή αλλιώς δεν είναι ο δρόμος προς την επιτυχία. Μην επηρεάζεσαι από τον καταιγισμό διαφημίσεων, τα «success stories» που προβάλλουν, τις διακρίσεις ή τις υψηλές βαθμολογίες.
Ο λόγος; Πολύ απλά, διότι το φροντιστήριο τις πλείστες των περιπτώσεων απλά ενισχύει τον μαθητή, δηλαδή αυτοί οι οποίοι προβάλλονται στις διαφημίσεις, δεν ήταν κάποτε κακοί ή αδύνατοι μαθητές και μία καλή πρωία πήγαν στο φροντιστήριο και είδαν το «φως», ήταν πάντα καλοί στο διδασκόμενο αντικείμενο και με την αρωγή του φροντιστηρίου βελτιώθηκαν, πήγαν ένα βήμα πιο πάνω.
Θέλω να καταστήσω σαφές ότι η επιδίωξη μου δεν είναι ούτε να κακίσω, ούτε να εκμηδενίσω τα φροντιστήρια. Λειτουργούν συμπληρωματικά, παρέχουν εκπαιδευτικό υλικό, άρτια προετοιμασία, γενικώς αποτελούν βοήθημα του μαθητή για το σχολείο.
Αυτό όμως δεν θα πει, ότι πρέπει να ξημεροβραδιάζεσαι στα φροντιστήρια, να ασφυκτιείς, να μην έχεις χρόνο για ένα διάλειμμα. Όλα με μέτρο. Ο μεγαλύτερος αριθμός μαθημάτων, ή οι περισσότερες ώρες σε ένα φροντιστήριο δεν θα σε κάνουν αυτομάτως καλύτερο, ή δε σημαίνουν ότι δεν απαιτείται διάβασμα/ προετοιμασία για το σχολείο. Πρωταρχικό σου μέλημα πρέπει να είναι να κάνεις καθημερινά ανελλιπώς όλες τις εργασίες που σου βάζουν για το σπίτι στο σχολείο, να διαβάζεις και να προετοιμάζεσαι κατάλληλα για τα διαγωνίσματα, επειδή αν μη τι άλλο στο τέλος του τετραμήνου θα βαθμολογηθείς. Δηλαδή, δεν είναι προτεραιότητα τα φροντιστήρια αλλά το σχολείο, μην συγχέεις την πραγματικότητα. Δεν είναι δικαιολογία να πας στο σχολείο να πεις δεν διάβασα γιατί είχα πολλές ώρες φροντιστήρια. Δεν πειράζει αν κάποτε δεν προλάβεις να κάνεις τις ασκήσεις του φροντιστηρίου, του σχολείου αντιθέτως πειράζει.
Περαιτέρω, εάν πας φροντιστήριο, μην εφησυχάζεσαι. Μην ενστερνίζεσαι τη νοοτροπία ότι διάβασα εδώ άρα δεν χρειάζεται να διαβάσω για το σχολείο και είμαι έτοιμος/η. Μέγα λάθος, τρέφεις ψευδαισθήσεις!
Προς Θεού, μην ξεκινήσεις να πηγαίνεις φροντιστήριο με την πρόφαση ότι πάνε όλοι. Η εκπαίδευση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τάση της μόδας. Μπορεί εσύ να μην το χρειάζεσαι. Αν θέλεις να εγγραφείς κάπου ψάξε ένα φροντιστήριο με καλές συστάσεις και μην κάνεις βεβιασμένες κινήσεις. Μην αλλάζεις φροντιστήρια άσκοπα ή για επουσιώδεις λόγους, δεν είναι παιχνίδι. Αντιθέτως, αν δεν νιώθεις να επωφελείσαι από το φροντιστήριο που πηγαίνεις, αναλογίσου την πιθανότητα να αλλάξεις, μην νιώθεις ότι θα παρεξηγηθείς με τον/την καθηγητή/τρια σου, θα καταλάβει και ενδεχομένως δεν θα αλλάξει ο τρόπος που σε αντιμετωπίζει.
Επίσης, εάν κάνεις κάτι που δεν σε ευχαριστεί, κάτι που δεν θέλεις, ή κάτι που ίσως σε πίεσαν οι γονείς σου να κάνεις, σταμάτα το. Αφού δεν το αγαπάς, δεν πρόκειται να αποφέρει καρπούς.
Δεν έχεις αποφασίσει αν θα σπουδάσεις στην Αγγλία, Ελλάδα/Κύπρο ή σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα; Τότε κάνε μόνο Αγγλικά (IGCSE), μην ξεκινήσεις τα A Levels, μαθηματικά, φυσική, πληροφορική, λογιστική ή οτιδήποτε άλλο επειδή απλά ίσως τα χρειαστείς κάποτε. Αν δεν σκοπεύεις να πας αποκλειστικά Αγγλία, δεν είναι απαραίτητα. Και αν εν τέλει αποφασίσεις να πας Αγγλία και δεν έχεις τα GCEs, κανένα πρόβλημα, μπορείς να δαπανήσεις ένα έτος από τη ζωή σου και να κάνεις Foundation Course. Δεν σ’ έφαγαν τα χρόνια άλλωστε! Θεωρώ ότι είναι καλύτερα να αφιερώσεις ένα χρόνο μετά, παρά να καταπιέζεσαι ενόσω είσαι ακόμα στη γ’ γυμνασίου, πριν καλά-καλά ξεκαθαρίσουν τα πράγματα, απλά για ένα «ίσως».
Αναφορικά με τα ωδεία, μπαλέτα, χορούς, γυμναστήρια, κολύμβηση και γενικότερα αθλοπαιδιές (ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα κλπ.) άποψη μου είναι να πηγαίνεις, εάν και εφόσον σου αρέσουν, ενόσω σου το επιτρέπει ο χρόνος σου. Όπως ανέφερα ανωτέρω, μην καταπιέζεσαι, μην καταπονείς τον οργανισμό σου. Για παράδειγμα, μπορείς να επιδίδεσαι στο αγαπημένο σου άθλημα/ μουσικό όργανο μέχρι τη β’ λυκείου και έπειτα στην γ’ λυκείου όντας τελειόφοιτος/η να το σταματήσεις προσωρινά.
Εάν αμφιταλαντεύεσαι μεταξύ φροντιστηρίου ομαδικού τύπου (group) και ατομικού τύπου (private) η απόφαση σου πρέπει να βασιστεί στους παρακάτω παράγοντες: Μπορεί η οικογένεια σου να επωμιστεί τα αυξημένα δίδακτρα ατομικών μαθημάτων; Αν η οικογένεια είναι πολύτεκνη, τότε πιθανότατα η απάντηση είναι όχι. Ποιο από τα δύο είναι πιο αποδοτικό; Εξαρτάται τόσο από τον καθηγητή/τρια όσο και από ‘σένα.
Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο πρέπει αδιαμφισβήτητα να υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας μαθητή-καθηγητή. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει και μια ενδιάμεση λύση: ολιγομελή τμήματα (2-4 ατόμων) που ενδείκνυνται καθώς συνήθως όταν τα άτομα είναι λιγότερα δίνεται περισσότερη προσοχή στον καθένα ξεχωριστά και επιλύονται ευκολότερα οι αδυναμίες και οι απορίες των μαθητών.
Καλή επιτυχία στις Παγκύπριες και καλή σταδιοδρομία!
Το άρθρο γράφτηκε από τον αναγνώστη μας Δημήτρη Χαραλάμπους και στάληκε στο StudentLife για δημοσίευση.
Στείλε μας κι εσύ το δικό σου άρθρο, video ή εικόνα εδώ: SUBMIT & GO VIRAL
