Από τη Δρ Κατερίνα Αντωνίου, Λέκτορα Τουρισμού στο University of Central Lancashire Cyprus (UCLan Cyprus)
Έχει περάσει αρκετός καιρός από την τελευταία φορά που αναρωτηθήκαμε «ποιο θα είναι το επόμενό μου ταξίδι;».
Ο COVID-19 συνεχίζει να επηρεάζει τα ταξίδια και αναγκάζει τις κυβερνήσεις ανά το παγκόσμιο να επιβάλλουν απαγορεύσεις και περιορισμούς. Ωστόσο, καθώς τα προγράμματα εμβολιασμού συνεχίζονται, πολλοί από εμάς ελπίζουμε να ταξιδέψουμε ξανά στο εγγύς μέλλον, έστω κι αν το πότε παραμένει αβέβαιο.
Ποιοι είναι, λοιπόν, οι παράγοντες που θα διαμορφώσουν τις ταξιδιωτικές μας αποφάσεις σε μια μετα-πανδημική εποχή;
1Τουρισμός μετά την πανδημία
Αν και εξακολουθούν να ισχύουν σημαντικοί περιορισμοί, οι διαφημίσεις ταξιδιωτικών γραφείων έχουν γίνει πιο συχνές. Σύμφωνα με αναφορές, οι κρατήσεις για διακοπές άρχισαν και πάλι να αυξάνονται καθώς οι άνθρωποι κοιτάζουν πέρα από τα lockdown.
Οι περιορισμοί που επιβάλλονται για την καταπολέμηση του COVID-19 αναμένεται ότι θα διαμορφώσουν τις συνθήκες μετακίνησης για το άμεσο μέλλον – συμπεριλαμβανομένων πιθανών μέτρων όπως η απαίτηση εμβολιασμού ατόμων. Ο φόβος είναι ότι αυτό θα περιορίσει τις επιλογές ταξιδιού στο εξωτερικό για όσους δεν έχουν λάβει το εμβόλιο. Ταυτόχρονα, αναμένεται πως τα ταξίδια παγκοσμίως θα επηρεαστούν και από οικονομικά ζητήματα, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού έχει χάσει εισόδημα κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Αυτές οι προκλήσεις θα διαμορφώσουν τις αποφάσεις μας όσον αφορά στην επιλογή ταξιδιών. Μέχρι τη λήξη της πανδημίας, οι ταξιδιωτικές μας επιλογές δεν θα καθορίζονται από τον προορισμό ή τα αξιοθέατα. Αντ ‘αυτού, οι ταξιδιώτες θα ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για προσωπικές ανάγκες και για διαπροσωπικές σχέσεις.
Αντιμέτωποι με την επιθυμία να ταξιδέψουν και έχοντας να αντιμετωπίσουν επιπρόσθετα πρακτικά εμπόδια, οι άνθρωποι αναμένεται να κάνουν πιο μελετημένες επιλογές ταξιδιού. Ως αποτέλεσμα, οι τουρίστες στην εποχή μετά τον COVID θα είναι λιγότερο πρόθυμοι να συμβιβαστούν στο επόμενο ταξίδι τους. Θα έχουν πολύ υψηλότερες προσδοκίες από τους παρόχους υπηρεσιών φιλοξενίας και θα είναι πολύ πιο απαιτητικοί. Προκειμένου να συμβαδίσει η βιομηχανία πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην παροχή υπηρεσιών, εγκαταστάσεων και εμπειριών που καλύπτουν την ευεξία, την υγεία και τη γενική ευημερία. Θα πρέπει να επικεντρωθούν σε υψηλά πρότυπα υγιεινής, τα οποία αναμένεται να απαιτήσουν οι τουρίστες.
Δεν θα εκπλήσσει το να βλέπουμε τάσεις όπως ο τουρισμός υγείας, ο τουρισμός ευεξίας, ο πνευματικός και ενδεχομένως ο θρησκευτικός τουρισμός. Χάρη στην πανδημία, οι τουρίστες δίνουν περισσότερη προσοχή από ποτέ σε αυτές τις ανάγκες, είτε πρόκειται για επείγουσες ανησυχίες για την υγεία, για θεραπείες πολυτελείας ή για την επιδίωξη σωματικής και πνευματικής ευεξίας μετά από ένα χρόνο περιορισμών και αβεβαιότητας.
2Ανθρωποκεντρικός τουρισμός
Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό σε θέματα τουρισμού, Fabio Carbone, ο τουρισμός μετά τον COVID αναμένεται να επικεντρωθεί περισσότερο στους ανθρώπους παρά στους προορισμούς. Όσοι επιθυμούν να ξεφύγουν από μέτρα όπως η κοινωνική απόσταση πιθανότατα να ταξιδέψουν για να βρεθούν με αγαπημένα τους πρόσωπα που ζουν στο εξωτερικό ή να αναζητήσουν, μέσα από τα ταξίδια τους, νέες συναντήσεις και γνωριμίες. Ο Carbone προτείνει ότι εξαιτίας αυτού, ο μετα-Covid τουρισμός θα κινηθεί προς τους τομείς της κοινωνικής ανάπτυξης, του διαλόγου και της ειρήνης.
Δημοφιλείς μορφές τουρισμού είναι συνεπώς πιθανό να περιλαμβάνουν: ταξίδια σε φίλους και συγγενείς (VFR), εθελοντικό τουρισμό και τουρισμό ειρήνης.
Ο εθελοντικός τουρισμός – ή voluntourism – είναι μια εξειδικευμένη τουριστική δραστηριότητα που ουσιαστικά σημαίνει εθελοντισμός σε έναν ξένο προορισμό. Αν και ορισμένοι αμφισβητούν εάν συμβάλλει θετικά στις αναπτυσσόμενες χώρες και τις μειονεκτούσες κοινότητες, ο εθελοντισμός έχει δημιουργήσει πολύτιμο ανθρωπιστικό έργο. Με την πανδημία να έχει πλήξει τις αναπτυσσόμενες χώρες πιο σοβαρά, ο αποτελεσματικός εθελοντισμός δεν είναι μόνο επιθυμητός, είναι απαραίτητος.
Ο τουρισμός ειρήνης, από την άλλη, αναφέρεται στο κίνητρο του επισκέπτη είτε να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται και εδραιώνεται η ειρήνη σε ένα προορισμό, είτε να συμβάλει στις προσπάθειες ενός προορισμού να αναπτύξει ειρήνη μετά από μια σύρραξη. Ο τουρισμός ειρήνης περιλαμβάνει συνήθως επισκέψεις σε μνημεία ειρήνης ή σε ζώνες συγκρούσεων με σκοπό να μάθουμε από τα λάθη των προηγούμενων πολέμων και να βοηθήσουμε στην επίλυση ή την αποτροπή υφιστάμενων συγκρούσεων.
Παραδείγματα δραστηριοτήτων τουρισμού ειρήνης περιλαμβάνουν εκπαιδευτικές εκδρομές σε τοποθεσίες όπως το Μνημείο του Τείχους του Βερολίνου και το Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα. Επιπρόσθετα παραδείγματα αποτελούν η συμμετοχή σε συνέδρια και διασκέψεις μεταξύ επαγγελματιών επίλυσης συγκρούσεων και η συμμετοχή σε ξεναγήσεις που ερευνούν ιστορίες επίτευξης ή αναζήτησης ειρήνης (peace walks). Ο τουρισμός ειρήνης μπορεί να συμπεριλαμβάνει και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όπως η επίσκεψη σε εκθέσεις και φεστιβάλ με θέμα την ειρήνη.
Η τουριστική βιομηχανία έχει μια μοναδική ευκαιρία να προβληματιστεί για το μέλλον της. Εάν θέλει να έχει αντίκτυπο, πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην παροχή ποιοτικών, προσιτών εμπειριών στη βάση των νέων προτεραιοτήτων που θέτουν πλέον οι ταξιδιώτες. Ενόψει μιας περιοριστικής και συνεχώς μεταβαλλόμενης πραγματικότητας, η ταξιδιωτική βιομηχανία δεν έχει άλλη επιλογή από το να αναδιαμορφώσει το προϊόν της με επίκεντρο τον άνθρωπο, είτε αυτό σημαίνει τις προσωπικές μας ανάγκες και προτεραιότητες, είτε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και την προσπάθεια να χτίσουμε πιο υγιείς και βιώσιμες κοινωνίες.
