Κάθε χρόνο, λοιπόν, στις 6 Ιανουαρίου γιορτάζουμε τη βάπτιση του Χριστού. Σίγουρα ένας λόγος για τον οποίο ανυπομονείς για αυτήν τη μέρα είναι για να πεις τη γνωστή παροιμία «Καλημέρα τζιαι τα φώτα τζιαι την πουλουστρίνα πρώτα», έτσι θα βγάλεις το χαρτζιλίκι σου.
Εκείνη την μέρα αποκλείεται να μην πας κάπου για να δεις ποιος θα πέσει μέσα στη θάλασσα για να βρει τον σταυρό, αλλά και να γευτείς λουκουμάδες (ξεροτήανα) που θα ρίξεις στους καλικάντζαρους ή αλλιώς «σκαλαπούνταρους»!
Εσύ, όμως, ξέρεις γιατί συνηθίζεται να τρώμε λουκουμάδες εκείνη τη μέρα και γιατί ρίχνουμε και στους καλικάντζαρους «να φάουν τζιαι να φύουν»;
Μάθε πιο κάτω περισσότερα για αυτήν την παράδοση:
1Παραδοσιακό στιχάκι
«Τιτσίν τιτσίν λουκάνικον, κομμάτιν ξεροτήανον να φάτε τζιαι να φύετε, να πάτε στον αγύριστον»… Μήπως σου θυμίζει κάτι αυτό το τραγουδάκι;
Αυτό είναι το παραδοσιακό στιχάκι που τραγουδάνε γενιές και γενιές Κυπρίων την ημέρα των Φώτων, ρίχνοντας ξεροτήανα στις στέγες των σπιτιών τους.
Βέβαια, τα «κάλαντα των καλικάντζαρων» κυκλοφορούν σε διάφορες εκδοχές. Μια άλλη εκδοχή είναι: «Τιτσίν τιτσίν λουκάνικο, μασσιαίριν μαυρομάνικον να φάτε τζιαι να φύετε εσείς οι σκαλαπούνταροι».
2Ποιος είναι ο λόγος που γίνεται αυτό;
Ο λόγος που γίνεται αυτή η παράδοση στην Κύπρο εδώ και πολλά χρόνια είναι για να φάνε οι καλικάντζαροι τους λουκουμάδες και να «αφήσουν ήσυχες» τις οικογένειες από την γρουσουζιά τους και να γιορτάσουν το νέο έτος.
Ακόμη πιστεύουν ότι ρίχνοντας λουκουμάδες στις στέγες θα διώξουν το κακό, αφού η στέγη του σπιτιού είναι «δεμένη» με τον άλλο κόσμο.
3Τι λέει η κυπριακή παράδοση;
Σύμφωνα με την κυπριακή παράδοση την παραμονή ή ανήμερα των Φώτων η πρώτη τηγανιά λουκουμάδων πρέπει να πεταχτεί στη στέγη, αφού οι καλικάντζαροι «θέλουν το μερίδιo τους». Αν δεν πεταχθεί τότε κατεβαίνουν τη νύχτα και παίρνουν μαζί τους όλες τις μερίδες φαγητού (μαζί και τα ξηροτήανα).
Οι καλικάντζαροι, σύμφωνα με την παράδοση είναι δαιμόνια που εμφανίζονται κατά το Δωδεκαήμερο (25 Δεκεμβρίου – 6 Ιανουαρίου), όπου τα νερά δεν είναι βαπτισμένα. Οι καλικάντζαροι φημολογείται ότι βγαίνουν από τον Κάτω Κόσμο για να «πειράξουν» τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα σπίτια, γι’ αυτό σε όλα ανεξαιρέτως χωριά της Κύπρου, πρώτα πρέπει να φάνε οι καλικάντζαροι και μετά τα μέλη της οικογένειας.
